EN GALEGO

SEGUIMOS CAMIÑANDO

(foto: Olaia González//Noia FS)

No mundo do deporte existen unha serie de clubes e de equipos asociados xeralmente ao desastre, a fallar nas grandes oportunidades, a baixar o xeonllo no último momento porque si, porque se non fora doutra forma simplemente "non sería". Por ilustrar con algúns exemplos, o Real Club Celta de Vigo cando se queda a un paso dun título en fútbol, "Purito" Rodríguez nunha gran volta ciclista, os Cleveland Cavaliers no baloncesto ata o anel de 2016 ou os Chicago Cubs en béisbol, despois de cortar ese mesmo ano a seca histórica de máis dun século sen gañar a MLB, con episodios tráxicos entremedias.

Son só algúns casos, a decir verdade os que se me viñeron á memoria mentres escribía. Menos chamativos para o grande público, pero non por iso de menor importancia, son os que viven e, sobre todo, sofren os conxuntos que habitan nas divisións máis modestas do deporte. Os que poñen toda unha temporada en xogo, e en boa parte o seu futuro, nun ou dous partidos decisivos nos que tocar a gloria ou bicar o chan é un cara ou cruz.

No verán de 2016 vivino nas miñas carnes. Por terceira vez na súa historia, o que considero como o meu equipo, o Noia Fútbol Sala, tropezaba coa mesma pedra: a fase de ascenso á Segunda División. Un proxecto máis que preparado para iso, nese momento dúas veces campeón do Grupo I de Segunda División B, pero que encontraba continuamente unha barreira nesos malditos partidos que valen oito meses de competición.

Nos anos que levo vendo xogar ao equipo cada dous fins de semana, poucas veces vin ata o día de hoxe máis superado, física y animicamente, ao Noia no seu campo, acostumado a ser un factor diferencial nos partidos. Aquel Rivas, que acabou coas súas opcións nunha aciaga tarde, apenas acababa de comezar a súa andadura no fútbol sala, pero contaba con mimbres de sobra -David Ramos no banco ou Dani Santos como killer, entre outros- para ser un conxunto de Segunda. Un horizonte que os madrileños só tardaron unha oportunidad en alcanzar, despois de enmudecer o Municipal noiés, fulminando ao equipo local por 1-4.

O fair-play previo a unha tarde para esquecer. (foto: Dani Gestoso//La Voz de Galicia)

Mentres os capitalinos celebraban, Noia afundíase outra vez. Tocaba volver a empezar, traballar todo un ano para chegar ao mesmo punto e non poder fallar. Daquel plantel que en 2011 caeu ante o Hospitalet, en 2013 fixo o propio a mans do Brihuega e tres máis tarde sucumbeu ante Rivas só quedan actualmente o capitán Marci, Quique Caneda e o porteiro Carlos Cabo. Tres xogadores que, xunto a outros dous históricos do club como o anterior capitán Álex e Diego Pernas, aínda vivirían o sensabor do gatillazo final unha vez más. Esa cuarta, a pesar de repetirse o resultado da derrota, acabou levando ao club a Segunda por motivo da desaparición do equipo que fora o seu verdugo nesa ocasión, o Cerro de Reyes.

Conseguíase por fin o ansiado logro pero, como se di neste mundillo, máis difícil que chegar é manterse. Desta forma, o renomeado Noia Portus Apostoli pagou a novarada e perdeu a categoría a primeiras de cambio como antepenúltimo clasificado. O tan temido regreso ao infierno da Segunda B era unha realidade, pero a escasos días de que volvera a competición soou o teléfono. O Noia quedábase na LNFS. Esa posición na táboa resultou fundamental para que, co descenso administrativo do Puertollano, se lle ofrecera ao equipo branco a opción de quedarse en Segunda nesta temporada 2018-2019.

Un curso que, despois de todo o vivido, volvía a levar ao Noia a Rivas case tres anos despois. Caprichos do destino, de novo o club madrileño sería un actor principal no devir do futuro do cadro branco, que chegaba á capital xogándose a permanencia na categoría de prata, algo que semellaba unha quimera en febreiro -sete partidos sen gañar entre decembro e febreiro-, pero convirteuse nunha opción máis que posible grazas a unha recta final de matrícula de honra.

As últimas semanas foran tan esixentes como excepcionais para o equipo branco, capaz de empatar ante o campeón, golear ao segundo e ao cuarto clasificado e sacar trece dos quince puntos posibles previos á última xornada. Números que non serían posibles sen o chute de moral que se produciu a máis de 2.000 quilómetros de Noia, en Gran Canaria. Unha remontada exprés no último minuto, cando apenas ninguén confiaba e ante un rival directo, que levantou o "si se pode" e meteu de cheo ao Noia Portus Apostoli na pelexa por seguir sendo de Segunda.

A emoción dos máis veteranos, dos que viviron máis de mil batallas con esta camiseta. (foto: Olaia González//Noia FS)

Coa máis que inestimable axuda dun pobo volcado, os noieses puxeron rumbo ao destino final. Só sesenta puideron viaxar a Madrid para apoiar ao seu equipo no partido máis importante da súa historia, pero as súas gorxas semellaban as dos 15.000 habitantes de Noia nun Parque Sureste que mutou no Agustín Mourís. Nin o 2-0 en contra, que por momentos tivo ao equipo descendido, nin o 4-3 a un minuto do final calaron a unha afición que sempre confiou nos seus xogadores. E eles corresponderon. Por honra propia, por agradecemento aos seus, por agrios recordos do pasado, o Noia lanzouse a tumba aberta a pola remontada.

O último minuto do encontro do pasado sábado quedará marcado a fogo na historia do club, ao igual que o nome de Antoñito. O seu gol de pura rabia e oportunismo, golpeando o balón co mismísimo escudo cosido na camiseta para introducilo nas mallas, supuxo a liberación dunha temporada de montaña rusa, chea de obstáculos, de momentos moi baixos, que ten como premio algo polo que moitos nomes propios se deixaron e levan deixando a pel desde hai semanas, meses e anos, moitos anos: que o Noia Portus Apostoli estea #FacendoCamiño na Segunda División.

Rivas xa non é choros. Rivas xa non é decepción. Rivas xa non é Quique pedindo perdón á grada. Rivas xa non é repetir erros do pasado.

Noia Portus Apostoli xa non é o exemplo perfecto de equipo que falla nas grandes citas.

VOLTA AO PASADO EN A CORUÑA

Xogadoras do Karbo celebrando un dos seus títulos.

O Real Club Deportivo de la Coruña feminino -ou Deportivo Abanca, por motivos publicitarios- cumpliu esta temporada o obxectivo de alzar o título de Liga do Grupo 1 da Segunda División, despois de dous anos rozando a gloria con sendos subcampeonatos, e gañouse o dereito a loitar polo ascenso á Liga Iberdrola, só tres anos despois da súa creación -o club deportivista chegou a un acordo de colaboración co Orzán SD, club coruñés do que absorveu a súa estrutura feminina en 2016-.

Tino Fernández, que acaba de deixar a presidencia do club branquiazul, algo que pedía grande parte da afición pola crisis que atravesa o equipo masculino en Segunda División -aínda que hai un maior trasfondo nesa decisión-, apostou na súa candidatura pola creación dun equipo feminino deportivista, unha das contas pendentes que tiña o club cunha cidade con moita afición ao fútbol feminino, e o certo é que, aínda que existen cousas a mellorar -o Dépor feminino non xoga nin en A Coruña, senón que o fai en Arteixo-, o interese por dotar ao equipo dun grupo de calidade, con varias internacionales, como é o caso de Nuria Rábano ou Malena Mieres, non se pode negar.

O camiño comezará este próximo fin de semana en terras murcianas contra o Alhama CF, e se as deportivistas lograsen derrotalas neste cruce a dobre partido, xogaríanse o ascenso á Liga Iberdrola da misma maneira ante o gañador da eliminatoria entre CD Femarguín de Arguineguín e o CD Juan Grande de San Bartolomé de Tirajana, ambos de Gran Canaria.

Por agora só o Teresa Herrera en Riazor. (foto: César Quian//La Voz de Galicia)

Quen sabe se, de conseguir o ansiado ascenso, estes poden ser os últimos pasos antes de comezar a repetir os que no seu día deu o primeiro equipo feminino que tivo o RC Deportivo. Porque si, nun pasado non tan pasado xa houbo mulleres coa camiseta branquiazul, que defendían as cores do Karbo Deportivo.

Non esaxeramos se dicimos que o Karbo FC -nome formado polo acrónimo dos apelidos de ambos fundadores, Ramón Carrasco e Mª Carmen Borrego-, fundado en 1969 e renomeado en Karbo Deportivo en 1983, tres anos despois de vincularse co club deportivista, puxo grande parte das primeiras pedras para a primeira evolución do fútbol feminino en Galicia no século XX e tivo un enorme porcentaxe de "culpa" en que no ano 1988 se creara a primeira liga feminina de fútbol en España, competición que non puido disputar, posto que ese mesmo ano desapareceu por problemas económicos.

O Karbo Deportivo foise para sempre, pero eses case vinte anos bastáronlle para deixar unha impronta moi relevante na historia do fútbol feminino galego e español. Un club que comezou xuntándose para un partido nunhas festas locais, formado por vinte mulleres de entre 15 e 28 anos, nun contexto moi difícil, despois da terrible ditadura franquista, e acabou conquistando primeiro Galicia e despois España. Varios títulos de campeonas galegas na década dos 70 precederon ao que serían os seus maiores logros, o título non oficial da Copa Raíña Sofía de 1981 e os tres títulos do Campeonato de España en 1983, 1984 e 1985.

Formación del Karbo en 1981. (foto: La Voz de Galicia)

Un equipo adestrado nos seus primeros éxitos por José Mañana, e na súa parte final por Antonio Álvarez Suárez "Quinocho", e liderado no verde por "a Maradona da selección feminina", como a presentaban en esta entrevista de "El País" en 1984. Inma Castañón dominaba o regate, as dúas pernas e tiña unha facilidade pasmosa para ver portería, e iso que xogaba de interior. Con tan só 25 anos xa era capitá da selección española feminina, á que foi con outras xogadoras do conxunto coruñés como Lis Franco.

"Era outra época. Nin cobrabamos un duro por xogar nin tiñamos as facilidades que teñen agora as mozas. Aínda con todo, nunca nos sentimos rechazadas e tivemos un grande respaldo social", afirmaba Castañón en esta entrevista a "MARCA". Ofertas non lle faltaron, como o apoio dunha cidade que as colocaba á altura do Liceo ou do equipo masculino do Dépor, e que se congregaba en Elviña e Vilaboa, o Dépor cedíalles Riazor nos choques importantes, para seguir os pasos dun conxunto que estaba dando moito que falar. Cos seus goles, fútbol e xestas lograron tornar o rexeite dunha sociedade atrasada en ese apoio.

"Cando íbamos a entrenar tiñamos que escoitar cousas como 'aí van as marimachos do Karbo'", declaraba  Pilar Neira, outra das jugadoras do histórico equipo, nesta entrevista a "La Opinión de A Coruña". As mesmas que puideron cun equipo masculino, máis concretamente o do Laracha, nun amistoso en 1983. As mesmas que provocaron o "boom" do fútbol femenino en Galicia, as precursoras para a creación de clubes como o Club Juventud Eumesa de A Gándara, a SRCD Ferrándiz en Ferrol, o Torino de Alvedro, o SD Maravillas ou o Brigantium.

Chegar á altura das mulleres do Karbo FC, ou Karbo Deportivo, é unha empresa complexa, imposible incluso, pero as futbolistas do Deportivo feminino terán sempre uns referentes de nivel nos que fixarse nas grandes citas como as que lles agardan nas próximas semanas.

SANGUE AZUL, SANGUE CELESTE

(foto: atlantico.net)

Pese a que normalmente narro estos eventos desde a imparcialidade, en momentos así resúltame inevitable deixar asomar as miñas cores a través do relato. Desde ben pequeño o meu pai ligoume -talvez máis querendo que sen querer- a ese campo luminoso de azul celeste que tanto circundaba co coche nas miñas noites de choros e insomnio. Desde entonces seguramente estaba sentenciado a acabar portando a súa insignia con orgullo. Creo que sobra decir que así é.

Outro desos culpables, directa ou indirectamente, seguramente foi ese canteirán que se presentou ante o glorioso Alavés con máis goles que palabras. Dese despropósito de temporada moitos quedamos co desenlace. A min, persoalmente, entusiásmame o esbozo que teño na miña mente daquela carreira que botei desde o bar ata a miña casa só para contarllo ao meu pai. Pero se existe unha imaxe que permaneceu gravada no ideario olívico foi a del. Fatídico á par que magnífico, Iago Aspas cubría o seu nome de épica.

Unha épica á que o equipo acudeu durante esta última semana. Lonxano aos triunfos de outros anos, o Celta de Vigo volveuse un equipo de horrores e barbarie en canto ao futbolístico durante esta temporada. Tras coñecer o triunfo só unha vez en 2019 e posicionarse peligrosamente nos postos do estrépito fíxose un chamado durante as últimas datas a unha reconquista. Unha resistencia que a cidade de Vigo xa lograra nos tempos de Napoleón, pero que esta vez tiña un color indiscutiblemente celeste.

Unha xornada así está desde un principio plagada de simbolismo. En primeiro lugar, porque o envite sería contra o Villarreal, que se situaba decimoséptimo na táboa e marcaba a praza da salvación. En segundo lugar, porque despois de tres meses fóra regresaba o heroe. Era o ansiado retorno daquel que blande a espada e dicta sentencia sobre o céspede. Así se explica que o chamado fose tan fructuoso e que se producira unha resposta tan visceral e masiva por parte da xente.

Balaídos encheuse, desde os aledaños ata a propia grada. Non obstante, o partido nun principio non respondeu ao que se agardaba. A defensa, que tantas carencias mostrou durante estas dúas últimas temporadas, en 15 minutos concedeu dous goles aos seus rivais. A xesta debería ser aínda  maior se o Celta quería manter vivas as súas posibilidades de salvación. A resposta non chegaba, pese a que ao descanso o xogo dos locais foi bastante aceptable.

Sería nos outros 45 minutos que se produciría unha das maiores demostracións de valor que xamáis vira eu neste deporte. Aos cinco minutos de volver ao campo Aspas xa devolvera o alento de todo o celtismo cun golpeo de falta. Minutos despois sería o debutante Lucas Olaza -quen por certo fixo un gran partido-. Despois dun formidable pase de Hoedt o uruguayo centraría un balón a Maxi Gómez para que puxese as táboas ao partido. O imposible de pronto era posible, cando xa se daba todo por perdido.

Adoración mutua. (foto: Óscar Vázquez//La Voz de Galicia)

Case no desenlace, o propio Aspas iniciaría a xogada máis clave do encuentro. Un tres contra dous que concluiría cun penalti a favor dos locais e que, como non, o príncipe finiquitaría coa ansiada remontada. Despois diso, o éxtase, a esperanza. A felicidade máis pura de quen se vía en Segunda e de quen agora se ve aínda en pé de guerra. Todo o inimaxinable e máis nun segundo, tras a remontada máis sufrida ata a data de hoxe. E ao día seguinte, a pensar en Huesca e en volver a gañar a semana seguinte.

Aínda sen lograr a permanencia e con partidos por xogar, esta xornada é historia para o Celta. Só seis veces se remontou un 0-2 en contra en Balaídos, e tivo que ser esta última co retorno do home que tanta maxia brindou ao periplo celtiña. Con todo na nosa contra e o afundimento nos talóns. Pasando do pozo ao gozo. Da desesperación á loucura. Todo grazas a un chaval de Moaña que onte volveu a demostrarnos a épica da súa narrativa.

Unha épica que o perseguiu anos antes contra o Espanyol, en cada un dos seus Zarras e nos seus goles do Mundial. É grazas a ese ímpetu, que escapa a todo vocablo, que o acabaron elevando á nobleza y outorgándolle o título de Príncipe das bateas. Un ímpetu que el volveu a sentir onte ao sentarse no banquillo, despois de recibir a maior das ovacións e romper a chorar por un equipo. Bágoas compartidas, por el e polos que o vivimos. Bágoas que levo desde pequeno arredor dese estadio...

Bágoas por un príncipe de sangue celeste.

ENTREVISTA A VERO BOQUETE: "É UNHA MOTIVACIÓN SER O EXEMPLO DE TANTAS RAPAZAS"

Imaxe de Vero Boquete durante a entrevista.

Verónica Boquete Giadáns, natural de Santiago de Compostela é, aos seus trinta e un anos, a mellor xogadora da historia do fútbol feminino español e unha icona a nivel mundial deste deporte. Firme defensora da igualdade de oportunidades e condicións entre homes e mulleres tivo que buscar converterse en profesional nas mellores ligas do mundo, entre as que figuran países como Estados Unidos, Alemaña, Suecia, Rusia ou Francia. Na súa vitrina locen xa unha Bundesliga alemá, unha liga sueca, unha liga estadounidense, a Copa da Raíña española, un Campionato Europeo sub-19 coa selección española e, por encima de todo isto, unha Champions League, sendo a primeira e única española en levantar o que é o maior título europeo a nivel de clubs.

Recentemente chegada da súa tempada na Superliga chinesa, viu como hai escasas catro semanas o Estadio de San Lázaro, no que actualmente xoga os seus partidos da terceira división a Sociedade Deportiva Compostela, pasaba a levar o seu nome. A pesar da súa apertada axenda despois da súa volta a Galicia tras unha longa estancia fóra, puidemos charlar con ela e coñecer un pouco máis a esta lenda do fútbol feminino.

Quen é para ti Vero Boquete?

Vero Boquete é unha futbolista profesional que tivo que viaxar moito para poder vivir do que fai.

Quen é o teu maior apoio fóra do campo?

A miña familia. Os meus pais e o meu irmán son os tres alicerces da miña carreira e da miña vida.

Como levou e como leva a túa familia as temporadas en ligas estranxeiras?

Están afeitos, entón lévano bastante ben, sempre que poden veñen visitarme.

Tes algún ritual ou teima antes dos partidos?

A verdade é que non. Non son nin supersticiosa nin creo na sorte.

Que sente Vero Boquete ao saltar a un terreo de xogo?

Pois moitas ganas de gozar e de xogar. Sempre penso na sorte que teño de estar nun campo de fútbol.

"Os meus pais e o meu irmán son os tres alicerces da miña carreira e da miña vida".

Quen encarna os valores que desexas transmitir ao resto de persoas que che seguen?


É difícil atopar unha persoa con todo, pero todos recoñecemos a deportistas como Iniesta ou Gómez Noya. Xente humilde e comprometida.



Como valorarías a túa carreira como futbolista profesional a día de hoxe?


Para min é fantástica. Tiven a sorte de estar nas mellores ligas do mundo, de xogar con e contra as mellores xogadoras e conseguín a maioría dos soños ou obxectivos que tiña, aínda que aínda me quedan. Estou a gozar moito de toda a miña carreira.



Gañaches numerosos trofeos con diferentes equipos, cal crees que foi o máis especial para ti?


Sen dúbida a Champions. Crecemos coa Liga de Campións, vendo partidos, e cando es futbolista sempre queres conseguir ese título. Para min é o máis importante, e quizais tamén foi o que máis me custou, entón valóralo moito máis.



Se tiveses que escoller o momento máis feliz que viviches dentro dos terreos de xogo, cal crees que sería?


Pois en liñas xerais eu creo que é ese momento. Cando se acaba a final da Champions en Berlín, levantas a copa e realmente es consciente de que es campioa de Europa. Se é un momento concreto, quizais sería un gol que fago contra Escocia no último segundo da prórroga e que nos clasifica para a Eurocopa de Suecia.

Vero é, ata o momento, a única española que puido bicar o trofeo de campioa de Europa. (foto: Cordon Press)

E, por conseguinte, cal foi o momento máis amargo encima do verde?

Sempre que perdes unha final, un partido importante, é difícil. As dúas finais que perdín foron momentos complicados, pero logo pos todo en perspectiva e realmente o peor momento é cando non podes estar no campo. Tiven unha lesión bastante importante no meu tempo no  Bayern. O recuperarme desa lesión e volver ao máximo nivel, foi un momento complicado. Tamén o proceso de todo o que pasou coa selección, foi un proceso bastante amargo por como se deu todo.

Comentando o tema da selección. Que supuxo para ti que o novo seleccionador non contase contigo desde que tomou posesión do seu cargo?

Creo que el si conta comigo cando toma o cambio, pero si que non conta comigo pois xusto antes da Eurocopa. Ocorre todo nunha maneira pouco clara, sen ningún tipo de explicación. Pero é algo que xa pasou, os motivos ou as explicacións que terían que darse non se deron e xa está.

Cales crees que son os teus seguintes pasos no fútbol?

Pois agora mesmo estou aínda decidindo que vai ser o seguinte. Veño de terminar a miña tempada en China e pode ser que volva, pode ser o regresar a unha liga na que xa estiven ou volver mesmo a España. Creo que aínda teño obxectivos que cumprir e estou nun bo momento, tanto física como mentalmente, quero alongar a miña carreira o máximo posible e buscarei un reto que me ilusione.

Unha Vero Boquete de 31 anos aínda non pensa na retirada, non?

Non. Pensa máis en alongar a súa carreira que en retirarse, especialmente porque creo que a nivel de comprensión do xogo estou no mellor momento. Entendo moito mellor o xogo agora que antes, iso é algo normal, e a nivel físico atópome bastante ben, non tiven ningunha lesión importante esta temporada (toca a mesa de madeira). Hoxe en día os futbolistas alongan a súa carreira ao máximo nivel e iso é o que está na miña mente agora.

"Aínda teño obxectivos que cumplir e estou nun bo momento, tanto física como mentalmente, quero alongar a miña carreira o máximo posible e buscarei un reto que me ilusione".

Despois dunha temporada na liga chinesa, notaches moito a diferenza entre o fútbol europeo e o asiático?


Si, hai diferenza. A liga chinesa non é o nivel europeo máximo, pódese equiparar a unhas ligas menores ou a equipos de ligas fortes de metade de táboa, pero si que é unha liga que esixe moito, a min persoalmente, porque á hora de axudar ao equipo tes que dar o teu cento dez por cento, e a min iso axudoume a mellorar en moitos aspectos. Quizais a maior diferenza sexa á hora da comprensión do xogo, porque en China non hai esa cultura de xogo que quizais teñamos aquí en Europa.

A súa última aventura, no BG Phoenix Beijing da capital chinesa. (foto: EFE)

Vero Boquete é mundialmente coñecida e recoñecida, en que crees que se fixou a xente para terche como unha referencia?

Imaxino que no que fago, que é xogar ao fútbol, non debo de facelo moi mal. Imaxino tamén que como son ou o que fago fóra do campo comporta chegar a moita máis xente ou a que quizais che aprecien un pouco máis.

O “Vero Boquete de San Lázaro”, novo nome dun dos estadios máis míticos de Galicia e aínda por encima na túa cidade natal, que sentes o día en que che comunican que o estadio da SD Compostela vai pasar a levar o teu nome?

A verdade é que ao principio sabía que isto podía pasar porque xa mo comentaron, pero cando realmente xa é oficial, é real, pois te sorprendes. É unha satisfacción e unha alegría. Eu dixen que é o maior recoñecemento á miña carreira, porque é o estadio da miña cidade, é o recoñecemento da túa xente e iso sempre ten un maior valor.

Es recoñecida como a mellor xogadora da historia de España, capitá da selección que se clasificou por primeira vez para a fase final dun mundial, como foi o momento no que vos metestes no Mundial?

Non foi tan emocionante como o da clasificación para a Eurocopa, porque o da Eurocopa foi nun partido agónico. O pase ao Mundial era unha clasificación, xa viamos que nos iamos a clasificar, pero cando chegas a Canadá é cando realmente es consciente de todo. Por primeira vez o fútbol feminino español está representado nun mundial, e iso para as vinte e tres xogadoras que estivemos alí significa o formar parte da historia. Supoño que nuns anos iso terá aínda máis relevancia.

"É o maior recoñecemento á miña carreira, porque é o estadio da miña cidade, é o recoñecemento da túa xente e iso sempre ten un maior valor".

Comentas en ocasións que creciches sen referencias no fútbol feminino pero que Marta foi un exemplo para seguir, que cambiou en ti ou que influíu en ti o feito de que agora ti sexas a referencia, o exemplo para seguir de moitas mozas?

Para min é unha motivación. Saber que hai xente pendente, que lle estás mostrando o camiño a moitas nenas, que che ven que é posible ser futbolista profesional, que é posible xogar nas mellores ligas, competir a nivel internacional…para min é unha motivación ao longo da miña carreira e o será tamén despois. O manter esa imaxe, ter a responsabilidade de ser un bo exemplo, haberá xente que llo tome cun pouco máis de tensión, pero a min, alégrame e motívame para seguir coa miña carreira.

Houbo algún momento na túa carreira no que pensases que tocaches teito como profesional?

Non, nunca. Se sentise iso eu creo que sería o momento de deixalo e de retirarme. Creo que aprendo diariamente e creo que son mellor xogadora agora que fai tres anos, mesmo que hai un ano. Sempre hai aspectos nos que podes mellorar e eu creo que o ter sempre obxectivos e retos é o que che fai manter ao máximo nivel durante tanto tempo.

Vero é 62 veces internacional, anotando 38 goles. (foto: Chema Rey//MARCA)

Ti es unha das voces máis importantes pola igualdade entre homes e mulleres dentro do deporte e sobre todo no noso país, cal crees que é o problema desta sociedade para menosprezar o fútbol feminino e idolatrar con todo o masculino?

Eu creo que o fútbol é un reflexo da sociedade. É innegable que no fútbol ou no deporte en xeral hai machismo, porque ata hai non moitos anos estaba mal visto que a muller fixese deporte. É un problema de base, de educación, de como nos educan desde que somos pequenos…e o cambiar iso é difícil, porque hai que cambiar a mentalidade de varias xeracións. Os meus fillos non van estar educados da mesma maneira que fun educada eu, ou os meus pais con respecto aos meus avós. Leva un tempo e é un proceso complicado, pero especialmente en España estamos marcados por esa educación machista.

Seguimos escoitando día tras día como xogadores, adestradores, directivos e árbitros catalogan este deporte como un “deporte de homes”, como che sentes ao escoitar isto continuamente?

Agora xa non lle dou importancia. Estou cansada de escoitar todo tipo de respostas, que se “xogas como unha nena” ou que “isto é de homes”. Para min non ten ningún tipo de valor, é máis, a persoa que fai ese tipo de comentarios para min perde calquera respecto ou aprecio que eu poida ter. No fondo enténdoo “” (fai o xesto das comiñas cos dedos), porque sei que é algo que está aí, que lles educaron desa maneira e que ás veces é inconscientemente. É difícil aceptalo, pero non hai que facelo, hai que cambialo. Hai que ser conscientes de que o que necesitamos é máis tempo.

"Eu creo que o fútbol é un reflexo da sociedade. É innegable que no fútbol ou no deporte en xeral hai machismo, porque ata hai non moitos anos estaba mal visto que a muller fixera deporte".

Cal foi o comentario ou xesto machista que máis che impactou na túa etapa como profesional?

Houbo moitos. Eu xoguei con nenos ata os quince anos. Era a única nena de Santiago xogando con nenos. Cando entrei no meu primeiro equipo con cinco ou seis anos ía adestrar e ía aos partidos, pero non podía xogar, xa que había unha norma federativa que prohibía ás nenas xogar cos nenos. Hai moitos exemplos que quizais me fixeron como son agora. O querer cambiar e estar tan comprometida coa muller e co deporte poida que veña de todo iso. Hai moitos comentarios, o típico de vaiche á cociña ou vaiche a fregar, isto non é para ti. Con iso convivín, pero ao mesmo tempo motivoume para seguir facendo o que facía.

Cales son as pautas para seguir para levar ao fútbol feminino a unha equiparación tanto salarial como social con respecto ao fútbol masculino?

Creo que a nosa prioridade agora mesmo é a equiparación social. Creo que o igualar salarios no fútbol cando noutros ámbitos non están igualados é impensable. A día de hoxe é unha utopía. O fútbol masculino ha excedido xa todos os límites. O fútbol feminino ten outras prioridades antes que a igualdade salarial, porque tampouco xeramos tanto, nin estamos nese momento. Pero si que a nivel social hai moitas cousas que conseguir, e eu creo que estamos no bo camiño. Creo que, por fin, en España, trazouse un camiño ou un plan común onde entran as institucións, a Federación, a liga, os clubs, as xogadoras… De aí a que nos últimos anos vexamos realmente un avance do fútbol feminino, temos que seguir por aí. Cada vez temos máis espazo nos medios. Cada vez chegamos a máis persoas. A xente aprecia máis ou respecta máis o que fas, polo que entras nun círculo onde cada vez haberá máis nenas que queiran xogar ao fútbol, cada vez haberá máis pais que queiran que as súas fillas xoguen ao fútbol e iso provocará que haxa máis espectadores. Ao final é unha roda que creo que, por fin, empezou a virar e está na boa dirección.

A  Sub-17 campioa do mundo e de Europa, a  Sub-19 campioa de Europa, a  Sub-20 subcampioa do mundo… Que sente ao ver ás inferiores da nosa selección triunfar?

Pois alegría e satisfacción. Pensas en todas as mulleres que abriron tantas portas para que esta situación déase. Eu creo que en España a nivel feminino sempre tivemos moitísimo talento, o que pasa é que nunca tiñamos os recursos necesarios para explotalo. Agora que se están conseguindo ven os resultados e os éxitos. O último paso é poder facelo a nivel absoluto. Creo que chegará, se non é neste próximo Mundial será no seguinte. Vemos que estamos a ter éxito noutras categorías, a liga española é cada vez máis profesional, as xogadoras que saen son cada vez de máis nivel e ao final é #cuestión de tempo.

Crees que os éxitos das inferiores verán a súa continuidade na absoluta?

Eu creo que si. Realmente agora quizais non poida ser, pero si que estas xogadoras que están a conseguir éxitos en categorías  sub-20,  sub-19 ou  sub-17 teñen mellores condicións nos seus clubs. Adestras máis e son máis profesionais que era o que faltaba antes. Cando chegabas aos dezaoito anos tiñas que estudar, tiñas que traballar, agora iso podes seguir facéndoo, pero dunha maneira máis profesional xogando ao fútbol. Isto vai facer que continúe a evolución, que era o que tiñan outros países, co cal os próximos anos do fútbol feminino español só poden ser bos ou moi bos.

Hai algunha xogadora galega coa que digas “esta vai chegar lonxe”?

Vimos de ver como Tere Abelleira ou Nuria Rábano están a cultivar éxitos. Eu creo que cada vez están a saír máis xogadoras e iso é bo. Que haxa máis quere dicir que sexan de maior calidade, pero antes era moi difícil que saísen xogadoras dese nivel, especialmente en Galicia. Cada vez están a saír máis xogadoras e cada vez van saír máis, polo que o ideal sería que polo menos contásemos cun equipo na máxima categoría en Galicia, para que esas xogadoras non teñan que irse.

Xusto aproveitando ese tema quería preguntarche, porque Galicia non ten a ningún equipo en Primeira División Feminina, que se está facendo mal ou non se está facendo nos nosos clubs?

Pois creo que, se España con respecto a Europa ía con anos de atraso no fútbol feminino, Galicia, comparado con outras Comunidades Autónomas, vai con atraso tamén. Estamos nun proceso que quizais Cataluña, Madrid ou Andalucía pasaron hai anos. É cuestión de tempo. Galicia vai ser unha potencia, e creo que o feito de que o Dépor estea a apostar, que o Lugo tamén empezo a apostar e que oxalá pronto o faga tamén o Celta… vai conseguir que as nenas continúen, sobre todo porque van ter mellores condicións. Realmente espero que a próxima tempada podamos contar con algún equipo en Primeira.

"Cada vez están saíndo máis xogadoras e cada vez van a saír máis, polo que o ideal sería que polo menos contásemos cun equipo na máxima categoría en Galicia, para que esas xogadoras non teñan que irse".

Hai posibilidades de que a selección galega feminina absoluta teña continuidade nun futuro non moi afastado?

Iso era un tema máis político. Si é certo que se tentou e deuse continuidade co novo mandato da Federación Galega. A min persoalmente o poder xogar coa selección galega é algo que me gusta. Eu son galega e española, non teño ningún problema en vestir a camiseta das dúas seleccións. Especialmente ao fútbol feminino estes partidos si que nos axudou. Axudou a que o fútbol galego teña máis recoñecemento. Facer estes partidos amigables coa selección galega é algo que á xente gústalle e axuda ao noso deporte. Non vexo por que non.

Se as condicións do fútbol feminino en España continúan progresando e son óptimas, crees que poderías volver á Primeira División española?

Si. Eu sempre dixen que me encantaría volver ao meu país, non só para terminar a miña carreira, senón para facelo no máximo nivel. Iso querería dicir que a liga española ofrece as condicións que durante máis de dez anos tiven que buscar fóra. Para min ese sería o maior éxito. Volver a España e atoparme unha liga profesional coas condicións que tiven que buscar noutros países a min faríame moita ilusión. O que non sei é se vai ser xusto agora ou aínda hai un pouquiño máis de tempo e de marxe.

Rodrigo Míguez Novoa

BREO E OBRA: O DERBI MÁIS AGARDADO

Cvetkovic ante Llovet. (foto: J.Vázquez//El Progreso)

6 de marzo de 2001. 6640 días. Ese é o tempo que transcorreu sen derbi galego na máxima categoría do baloncesto nacional. Aquel día, o Club Ourense Baloncesto (ou COB) e o Breogán Universidade víronse as caras no Pazo dos Deportes Paco Paz, con clara vitoria para os visitantes por 80-99. 

Máis tarde esa tempada os ourensáns perderían a categoría, como farían os lucenses en 2006 logo dun ano difícil tanto no parqué como nos despachos. Practicamente dúas décadas despois, 17 anos máis tarde, Monbús Obradoiro e Cafés Candelas Breogán provocaron que O Queixume dos Pinos resoase na ACB, agora Liga Endesa, con motivo dun novo choque entre galaicos.

Non só se tratou do primeiro derbi en moito tempo, senón que foi o primeiro enfrontamento entre ambos os equipos na elite. Dous clubs que con diferentes travesías alcanzaron o 27 de outubro de 2018. O Obra é o que tras o seu ascenso fixo afección e levantou á xente dunha cidade que non fai moito non mostraba interese algún polo baloncesto. O Breo é a tradición, o club primeiro, o embaixador do basket da nación galega, o club da xente que vive por e para a pelota laranxa.

Despois do descenso do por aquel entón Leite Río Breogán, o Obradoiro foi o primeiro conxunto galego en volver competir ao máis alto nivel. En 2009, como Blu:sens Obradoiro, os santiagueses pisaron por segunda vez na súa historia -anteriormente xogárona na 82/83- a Primeira División, logo de que o Tribunal Supremo fallase ao seu favor nun caso que se abriu en 1991, cando no  PlayOff de Ascenso o Obra perdeu ante o Júver Murcia, pero acabou recorrendo unha aliñación indebida dos murcianos.

Unha tempada pagando o pato da inexperiencia provocou o descenso, pero a volta non se fixo demorar máis que un ano, xa co gran líder Moncho Fernández no banco. Este foi o primeiro paso dun Obradoiro que agora é un dos habituais da categoría, chegou a alcanzar os PlayOffs polo título, organizou unha  Supercopa e deixa cada dúas fins de semana un dos momentos da xornada, cos afeccionados composteláns que enchen o Multiusos Fontes do Sar recitando a toda voz a mítica canción O Miudiño antes de cada partido.

O plantel do Obra celebrando a clasificación aos PlayOffs en 2013. (foto: AS)

Poucos xogadores quedan xa daqueles que puxeron a primeira pedra e fixeron crecer a este Obra de ACB ata o que é hoxe. Oriol Junyent, Stephane Lasme, "Tuky" Bulfoni, Levon Kendall, Bernard Hopkins, Robbie Hummel, Salah Mejri, Pavel Pumprla, Mike Muscala ou Adam Waczynski son algúns dos moitos que deixaron pegada en Sar antes de dar un salto maior -mesmo ata a NBA-. Outros, como Alberto Corbacho ou Kostas Vasileiadis, volveron á que fora a súa casa para volver gozar do que eu traio. 

Moitos deles aterraron no seu momento no aeroporto de Lavacolla grazas ao incrible ollo clínico da directiva compostelá, capaz de detectar talento en calquera lugar, e que en poucas ocasións fallou en apostas deste tipo. Americanos, lituanos, alemáns, checos, ucraínos ou españois, todos acababan soltando os aplausos do Sar. Un acerto fóra do normal, e que esta tempada púxose en dúbida. O xogo dos de Moncho Fernández non flúe como outros anos, e as dúbidas empezan a xurdir. Os Kyle Singler, Andreas Obst ou Vasileiadis aínda se están axustando aos Pepe Pozas, Ben Simons ou Nacho Llovet.

O camiño que transcorreu o Breogán ata este partido foi ben distinto e máis sufrido. Despois de doce anos de aventuras e desventuras en LEB Oro, os breoganistas conseguiron o campionato o curso pasado a falta dun par de xornadas, confirmando o regreso á ACB dun histórico -12º equipo con máis tempadas na historia ACB- durmido na segunda categoría nacional.

Lugo é un lugar onde se respira baloncesto. A ritmo de canastras e tiros libres, os lucenses teñen o mellor historial entre os equipos galegos. O seu primeiro ascenso produciuse a comezos dos anos 70, tan só tres despois da súa fundación a mans dos irmáns Varela Portas e Pardo. Na súa primeira experiencia mantívose catro tempadas, descendendo e volvendo ascender nas dúas seguintes, ata que en 1979 naufragou ata caer na Terceira División.

O primeiro Breo en Primeira. (foto: CB Breogán)

En catro anos os lucenses completaron un fulgurante retorno á ACB, onde se asentaron ata estar en 18 das 22 campañas seguintes, e chegaron a completar un fito para o baloncesto galego, participando en toda unha competición europea como é o caso da extinta Copa Korac, nos anos 80. Históricos como Manel Sánchez, Jim Allen, Jimmy Wright, Nikola Loncar, Devin Davies ou Pete Mickael engrosaron as súas filas nos momentos máis doces da súa historia, ata que se produciu a última perda de categoría en 2006.

O 13 de abril de 2018 pasou á historia como o día da volta. Con Natxo Lezcano no banco, da man dos Sulejmanovic, Stainbrook, Ricardo Úriz, Guille Rubio ou Salva Arco, e coa Copa Príncipe xa debaixo do brazo, o basket lucense volveu de forma dominadora ao lugar do que nunca debeu saír. Nin o canon a pagar, escollo que moitos clubs non conseguiron superar nos últimos anos, supuxo problema para o  Breo e toda a súa xente que fai do Pazo dos Deportes de Lugo un fervedoiro.

O Breo sempre conta co apoio da súa afición. (foto: Alberto López//La Voz de Galicia)

Ese mesmo escenario acolleu o pasado día 27 o partido para a historia que nos levou ata aquí. O primeiro derbi despois da seca. Equipos como o OAR Ferrol e o COB estiveron especialmente no recordo, nunha xornada que o basket galego marcará para os restos. 

Os locais levaron o triunfo no marcador (69-56), nun derbi para eles máis especial se cabe. O experimentado Sergi Vidal -a gran fichaxe do verán breoganista-, Lucio Redivo e Jerome Jordan foron os abandeirados da vitoria lucense, con Nacho Llovet e Nick Spires salvando a honra visitante.

Pero por encima de todo o vencedor foi o baloncesto galego e toda a súa afección. A letra que un día escribiu Eduardo Pondal resoou na boca das 5.327 persoas congregadas no coliseo lucense, e exhibiu a boa saúde que mostra este deporte na súa sociedade. E que siga durando para que gocen -e gocemos- na nazón de Breogán.

BORJA IGLESIAS: O DIANTEIRO QUE AGARDABAMOS

Borja Iglesias na súa presentación. (foto: EFE)

Froito dun rexeite e grazas a un preciso disparo, no minuto 69 do partido que enfrontaba a Espanyol e Valencia, Borja Iglesias engadía o seu nome ao de futbolistas que anotaron polo menos un gol en Primeira División. O primeiro dos moitos que se lle esperan a un dianteiro que ilusiona a todos os periquitos.

Borja Iglesias non é un descoñecido para o afeccionado español, e moito menos para o experto en Segunda División ou onde a rompeu totalmente, Segunda División  B. 70 goles en catro tempadas co Celta B -anotando 34 na última-, e 23 co Real Zaragoza son o seu gran aval. Custa crer que a pesar destas cifras anotadores, o Celta non lle fixese nunca un oco importante no primeiro equipo. Nesta última ocasión, "a culpa" foi de Maxi Gómez.

Nin curto nin preguiceiro, o atacante de 25 anos, ante a inseguridade de contar con moitos minutos en Vigo, tomou a decisión de facer as maletas novamente, pero esta vez de forma definitiva. E aí apareceu o  RCD Espanyol para facer un desembolso máis que capital. O santiagués converteuse no traspaso máis caro da historia dos branquiazuis, despois de que estes desembolsasen un total de 10 millóns de euros.

O Panda deixou marca na Segunda División B. (foto: Marta Vigo//Canteira Celeste)

E con todo o que iso leva, ademais nun ano no que non debuta na elite, porque xogou doce minutos dun partido en Primeira co Celta hai uns anos, pero practicamente faino, e non de calquera forma, xa que a partir de agora terá a responsabilidade de ser a principal achega de goles do equipo e de suplir e facer esquecer a un home que era o heroe do RCDE  Stadium, un tal Gerard Moreno. E por se non era pouco, foi o único gran fichaxe dos branquiazuis.

Borja Iglesias terá que aprender a vivir con esa presión e levalo a cabo con naturalidade, a que transmite en cada aparición pública ou en cada interacción nas redes sociais, onde está moi activo. Porque a parte de ser un bo futbolista, é un home comprometido cos seus. En apenas nove meses, deixou pegada no campo e fóra del en Zaragoza. Será difícil que o esquezan en La Romareda.

Borja recolle un balón da portería tras anotar un gol. (foto: Real Zaragoza)

Non é para pouco. Eses 23 goles coa camiseta blanquilla fixeron crer aos maños nunha volta á Primeira División, que a punto estivo de producirse. En Zaragoza unha maior cota de espectadores viron as aptitudes que xa mostrara en Barreiro. Si, é un gran goleador, pero non só iso. Aínda que, a primeira ollada, as súas condicións conviden a pensar que é un futbolista basto e que se limita ao remate -algo no que tamén destaca-, é todo o contrario. Borja posúe corpo e unha gran técnica para manter o coiro de costas a portería, sendo así todo un alivio para o centro do campo do seu equipo, e mesmo para virarse e mirar ao meta rival. Ademais, é un dianteiro que se ofrece e non espera sempre a súa oportunidade enquistado na área.

Curiosamente, o seu debut oficial como periquito foi no estadio onde el sempre quixo xogar como local -e que non lle recibiu moi ben-. Balaídos viu tamén a estrea oficial do novo Espanyol de Rubi. En Vigo "o Panda" non tivo a súa mellor actuación, quizá por ese recibimento hostil que sufriu, pero o seu equipo soubo sacar un punto tras un bo papel nun campo complicado.

Ante o Valencia -equipo no que militou, nas inferiores, como no Vilarreal-, na casa, si se viron unhas pílulas do mellor Borja Iglesias. Participativo, xerando oportunidades, forte no duelo aéreo e metido nun sistema e un equipo que tentará xogar ao fútbol e potenciar as súas habilidades. Outro ano máis, teremos que ter un ollo posto neste mozo. Quizá nuns meses reciba a chamada dun primo irmán asturiano... 

UN SALTO SEN LÍMITES

Ana Peleteiro celebrando o seu bronce. (foto: RTVE.es)

Cunhas palabras cheas de ilusión e cUn acento inconfundible, Ana avisaba nos micrófonos da televisión pública "a toda España" de que vai seguir loitando por maiores metas, poucos minutos despois de conquistar o seu segundo gran resultado na categoría sénior. "Inconformista" foi a palabra coa que se definiu a propia atleta, que atravesou un duro camiño para lograr aterrar na gran escena do triplo salto.

Porque unha carreira que pintaba a ir para arriba como a escuma en 2012, tras gañar o ouro mundial júnior con 16 primaveras dunha maneira contundente, non lograba arrincar definitivamente tras o salto de categoría. Os continuos problemas físicos estaban a arruinar á galega. Molestias durante e despois das competicións supoñían máis que un quebradizo de cabeza. Cansa diso, deu un xiro á súa vida deportiva e tamén persoal no ano 2016. Consciente de que necesitaba unha volta total, cambiou de adestrador por terceira vez na súa curta carreira e mudouse da súa Ribeira a Guadalaxara, nin máis nin menos que 725 km lonxe de casa.

Con Iván Pedroso non só mellorou a súa condición física, senón que se rodeou dos mellores do mundo. O cubano uniu a Peleteiro ao seu grupo de grandes atletas, entre os que se atopan os tamén  saltadores Teddy Tamgho -campión mundial en 2013- e Yulimar Rojas -campioa do mundo-. Do maior esforzo levado a cabo, maior competitividade nas prácticas e un cambio de técnica e de mentalidade que Ana sempre destacou, e onde Pedroso foi totalmente fundamental, chegaron as alegrías.

Ana nunca esquecerá Birmingham. Alí, en marzo deste ano, mentres a súa compañeira de adestramentos, unha habitual xa dos podios, celebraba o ouro mundial, ela toleaba co seu salto e consecuente logro. Un bronce que significaba máis que unha simple  presea, o exemplo de que por fin non é unha promesa disto, é toda unha realidade, e de que o traballo que estaba -e está- a realizar é o adecuado, o necesario, o que a pode levar á maior das glorias nun tempo non moi afastado.

Peleteiro tras gañar o bronce en Birmingham. (foto: AP)

Ao europeo chegou tras conquistar o campionato nacional de España por segunda vez -xa o facía en 2015-. Xetafe viu como ademais batía a súa marca persoal -14,55-, e Berlín non quería perderse un novo éxito de Ana. Primeira galega que logra unha medalla nun europeo de atletismo ao aire libre, aínda que a cor da presea non lle guste demasiado -"non podo dicir que estou superhappy"-.

Máis de vinte e catro meses despois de poñerse aos mandos de Pedroso, a Ana Peleteiro xa lle falta tempo para empezar a colgarse ouros e debuxar un sorriso aínda maior se cabe. Aos seus 22 anos, non ten teito nin competitivo nin mental. O que si ten, e sóbralle, é calidade para seguir saltando  cada vez máis alto e lonxe e seguir superando barreiras.

UN PAÍS SEN FRONTEIRAS

O pasado 25 de xullo Galicia viviu a súa data sinalada. Santiago de Compostela engalanouse un ano máis para celebrar o día do patrón da nazón de Breogán. Esta xornada non se celebrou soamente na propia Galicia. Un pasado no que os seus habitantes se tiveron que buscar a vida lonxe da súa terra provoca que centos e miles de galegos e familiares destes estean hoxe afastados das súas fronteiras. Numerosas achegas culturais en tempos de inestabilidade como foi o século XX situaron á bandeira azul e branca no mundo, pero non só quedaron nese apartado. Como non, tamén se produciron contribucións deportivas, que tiñamos ganas de contar.

O continente que máis se nutriu de habitantes galegos no seu momento é América, sobre todo a súa parte sur. Neste contexto espacial sitúanse dous dos protagonistas deste texto. O mundo do balón viu como en Venezuela e en Brasil nacían dous equipos de fútbol con raíces totalmente galegas.

No barrio de  Maripérez, na capital venezolana de Caracas, vía a luz en setembro do ano 1960 un club singular. O Deportivo Galicia, fundado por galegos asentados no país venezolano, tomaba a substitución do Celta de Caracas, que competira nun breve período desde 1959 ata 1960. En 1963, o club chegou ao profesionalismo, e tardaría apenas un ano en conseguir o seu primeiro triunfo ligueiro, algo que repetiría en 1969, 1970 e 1974, ademais de cultivar cinco Copas de Venezuela, dúas Copas Almirante Brión, unha Copa Simón Bolívar e participar na Libertadores. Entre os seus rivais atopábanse o Deportivo Italia, o Deportivo Portugués e mesmo un conxunto chamado UD Canarias. Foi a época coñecida como Fútbol de colonias en Venezuela.

Portada do "Diario La Esfera" tras a primeria Liga gañada polo Deportivo Galicia. (foto: @perezeliezer)

Pero as cousas torcéronse no seo do Deportivo Galicia. En 1982, os problemas económicos levaron por diante o proxecto galego, que, con todo, non se vería freado totalmente. Da súa desaparición xurdiron outros dous conxuntos con presenza galaica: o Caracas Balompié -ou Galicia de Caracas, que ascendeu a Primeira para desaparecer en 1993- e un novo Deportivo Galicia no ano 2000, co obxectivo de disputar a Copa  Bolivariana. Con cambio de escudo, cores e estadio, na tempada 2001-2002 asinou o seu descenso a Segunda División e a súa conversión total, cun novo nome, Aragua Fútbol Club, independizándose de calquera rastro galego. Na actualidade, o Aragua FC milita en Primeira División, onde o fixo desde 2005. Aínda que pasen os anos e todo cambiase, sempre haberá un pasado galego moi honroso no Aragua.

Recorte de prensa do "El Nacional" sobre un Deportivo Galicia 0-0 Peñarol. (foto: @perezeliezer)

Uns quilómetros ao sur, en Brasil, e algúns anos antes, en 1933, nacía o  Galícia  Esporte  Clube. Tamén formado por inmigrantes galegos no país carioca, o seu primeiro presidente foi Eduardo Castro da Igrexa, que fundou o club co obxectivo de unir a paixón polo fútbol dos baianos -habitantes de Baía, rexión onde se asenta o equipo- e os galegos. Entre os seus logros destaca ser o primeiro conxunto na historia en gañar tres campionatos de Baía consecutivos, entre 1941 e 1943, competición na que conseguiría dous triunfos máis, en 1937 e en 1968. Futbolistas con presenzas en Europa e na selección brasileira figuran na súa historia, como Marinho Peres -que tamén xogou no Barça e foi capitán de Brasil no Mundial'74-, Washington César Santos, Oséas -que ademais pertenceu ao Ponteareas en rexional galega e soou para xogar en Primeira- e o máis actual, Dante, ex central do  Bayern Múnich, actualmente no Niza.

O plantel do Galícia Esporte Clube en 1940. (foto: asmilcamisas.com.br)

En 1999, xa afastado dos seus triunfos do pasado e relegado da fama nacional e rexional en favor doutros clubs como o Vitória ou o Esporte Clube Baía, acabou caendo á Segunda División do campionato Baiano. Logo dun breve período de desaparición do equipo na competición baiana e doutros tantos sobe-baixa, en 2013 o  azulino conquistou o título da división de prata para retornar á Primeira División Baiana, categoría que perdería novamente en 2017. Este ano 2018, a súa cruz de Santiago presente no escudo e o seu Estadio Parque Santiago, que se sitúa na avenida Santiago de Compostela e posúe unha capela no seu interior coa imaxe do Apóstolo, celebran o 85 aniversario dun club que segue paseando a bandeira azul e branca con orgullo polos campos baianos. Ademais dun equipo de fútbol masculino, un feminino, de  rugby, fútbol sala e judo compiten baixo o amparo do Galícia Esporte Clube.

Plantel do equipo feminino do ano 2000. (foto: galiciaec.com.br)

Pero non só no afastado continente suramericano existe un club de fútbol con presenza galega. Na  mismísima Londres compite o FC Deportivo Galicia de Londres. Creado en 1968 a partir do Centro Galego da cidade londinense -situado no noroeste da capital, un dos múltiples lugares sociais e culturais creados por galegos migrados-, o club militou en varias divisións da parte baixísima do balompé inglés. O seu maior logro obtívoo nos anos 90, cando conquistou o seu particular triplete na campaña 1993-1994, que lle valeu para ascender á 11ª categoría do fútbol inglés.

Despois de regatear á desaparición na 2006-2007 grazas á actuación de Leo Decabo, ex xogador e adestrador do club, e de Mick Hamaida e José Andon, o Deportivo Galicia de Londres vive novamente os seus mellores momentos. O seu gran traballo viuse recompensado cando a FA lle entregou o Charter Standard, un recoñecemento de boa xestión en todas as facetas en forma de subvención.

Plantel do Deportivo Galicia de Londres en 2017. (foto: Twitter)

Na actualidade, o seu persoal está formada case integramente por futbolistas galegos ou de ascendencia galega, aínda que o seu gran nome é catalán. Quique De Lucas, ex PSG, Chelsea ou Celta, incorporouse ao equipo o pasado mes de outubro, e ás súas case 40 primaveras, disputa a Combined Counties League, especie de 10ª división inglesa. O soño e obxectivo do club de poder disputar a FA Cup podería verse realizado na campaña 2019-2020, se finalizan entre os seis primeiros este curso. Nun futuro non moi afastado, quizá poidamos ver a cruz de Santiago pasearse pola competición máis icónica e antiga do mundo.

Onde hai un galego, hai un anaco de Galicia. E se vai pegado a unha pelota, a un carallo ou merda cando se falla unha ocasión clara, ou se celebra un éxito con polbo á feira, mellor que mellor.

A FESTA DO FÚTBOL: MUNDIAL DE RUSIA 2018 (PARTE 1)

Xa se sente, nótase, respírase. Cada catro anos, o panorama futbolístico e o mundo en xeral paralízanse durante un mes enteiro co obxectivo de disfrutar da maior cita deportiva (e probablemente tamén non deportiva) que existe. Ningunha consegue reunir máis beneficios e espectadores. Ningunha une tanto a diferentes países, culturas e formas de vivir a vida e o deporte. Chegou o Mundial.

GRUPO A

RUSIA, ARABIA SAUDITA, EXIPTO e URUGUAI poblan o primeiro dos grupos.

Os rusos chegan á súa cita nun dos seus peores momentos. O equipo de Stanislav Cherchesov non funciona, non conecta, e transmite realmente malas sensacións a poucos días de que comece a festa. Un dato que reflicte a súa situación, non gaña dous ou máis partidos seguidos desde 2015, cando conseguiu un refacho de cinco triunfos seguidos. Cherchesov desembarcou na selección un ano máis tarde, tras a decepción na Eurocopa.

O experimentado técnico dispón un 3-5-2, que para o Mundial verase minado polas baixas. Entre elas a de Ruslan Kambolov, que trouxo de volta do retiro internacional aos seus 38 anos a Sergei Ignashevich. Como o equipo está clasificado por ser anfitrión, probouse na pasada Copa Confederacións e en distintos amigables contra seleccións como Arxentina, Irán, Francia, Austria ou Turquía, cultivando pésimos resultados. 

Sen os míticos irmáns Berezutski e coa etapa Arshavin, Pavlyuchenko e cía superada, aínda se manteñen algúns nomes coñecidos como o lateral zurdo Zhirkov, o xogador do Vilarreal, Denis Cheryshev, o centrocampista Dzagoev ou o porteiro Akinfeev. Con todo, o liderado do equipo sostéñeno os mozos centrocampistas Anton Miranchuk -o seu xemelgo Alexey, dianteiro, tamén está entre os 23 elixidos- e Golovin xunto ao seu máximo pistoleiro, o dianteiro Smolov, que xa lle marcou un dobrete a España nun amigable no mes de novembro, e que se asentou grazas, en parte, á grave lesión que sufriu Dzyuba, que cortou o seu momento e que tamén estará no Mundial. Quen non estará é o tamén atacante Kokorin, que contribuíu con 4 goles á clasificación de 2014, onde anotou un tanto máis.

O obxectivo realista é pasar a fase de grupos. Aínda que o país anfitrión sempre se motiva especialmente en citas como estas, sería todo un éxito xa alcanzar a rolda de oitavos de final, e máis co estado de forma co que chegan a xuño.

Doce anos despois, Arabia Saudita regresa a un Mundial e faino despois de completar unha gran fase de clasificación, na que obrigou a toda unha Australia a asistir á cuarta fase para gañarse o seu billete. Con todo, non o fará co técnico que lle levou ao torneo, Bert van Marwijk, e nin sequera co que lle substituíu en primeira instancia, Edgardo Bauza.

Juan Antonio  Pizzi asumiu a finais de novembro o cargo. Baixo o mando do adestrador arxentino, campión 2016 da Copa América Centenario con Chile, os sauditas adoitan xogar cun 4-2-3-1 e tratan de facer un fútbol no que a pelota é o seu principal argumento.

Algúns dos nomes dos seus mellores xogadores soarán aos afeccionados do fútbol español. Non polos seus goles ou asistencias, pero si polo sentimento de randomismo que lles embargou cando en xaneiro comezaron a anunciarse as súas fichaxes por varios clubs nacionais. Salem, Al-Muwallad e Al-Shehri atoparon en Vilarreal, Levante e Leganés a súa "perfecta preparación" (?) para o Mundial, resumida en 59 minutos disputados entre o trío (33 por parte de Salem e 26 de Fahad). Os tres constitúen a "columna vertebral" do conxunto de  Pizzi, e xunto á desenvoltura de Al-Khaibari e os goles da o- Sahlawi, serán as grandes ameazas sauditas. Al-Jassim e Abdullah Otayf vixiarán as súas costas, mentres Omar Hawsawi e Osama Hawsawi coparán o centro da defensa, con  Motaz  Hawsawi esperando a súa oportunidade. Non son irmáns, nin curmáns, nin nada. Al-Briek e Al-Shahrani son os favoritos para empezar nos laterais, dereito e esquerdo respectivamente, mentres os porteiros do Al-Ahli, Al Mosailem e Al-Owais, disputaranse quen se pon baixo paus, co primeiro, de 34 anos, partindo con máis opcións.

Pasar de dezaseisavos é tan utopía como soño para os afeccionados árabes, pero eles cren que con "o noso Messi", que non é outro que o mito (?) Fahad Al-Muwallad, e cía, todo é posible.

Todo un país saíu á rúa o pasado 8 de outubro para celebrar a clasificación ao Mundial. Non era para menos, xa que se lograba 28 anos despois, practicamente unha xeración non vira á súa selección entre as mellores. O gol definitivo anotouno o xogador "máis mellorado" en Europa esta tempada: Mohamed Salah. En Exipto, a situación do seu heroe, que chegará entre algodóns pola súa lesión na final de Champions, é tema de conversación acotío. 

Un histórico senta no banco dos faraóns. Héctor Cúper dotou de estabilidade á selección exipcia, formada maiormente por futbolistas que xogan no seu país, grazas a unha rixidez defensiva característica, con 18 goles encaixados en 32 partidos, tan só cinco nos sete partidos de camiño ao Mundial, nos que superou a Chad na segunda fase e a Uganda, Ghana e o Congo na terceira.

É obvia a identidade do seu mellor futbolista. Mohamed  Salah é a alma deste equipo, pero está rodeado de xogadores tamén importantes. Destacan o  experimentadísimo porteiro O- Hadary, que baterá todos os récords neste Mundial aos seus 45 anos, o central  Hegazi, que este ano descendeu a  Championship co West  Brom, o lateral  Elmohamady, o centrocampista  gunner  Elneny -que vén dunha longa lesión-,  Mahmoud  Hassan -alcumado "Trezeguet" polo seu parecido co ex dianteiro francés- ou  Ramadan  Sobhi, xogador do  Stoke  City, entre outros. Sorprende a non presencia entre os 23 convocados de Ahmed  Hassan, dianteiro do  SC Braga que viña sendo un fixo. 

O propio  Salah dio: "co meu estado de forma, a xente quere que gañemos o Mundial". Parece un soño  irrealizable, pero pasar de grupos parece bastante posible visto o panorama. Será o primeiro dos obxectivos dos faraóns.

Pouco se valora que un país tan "pequeno" como é Uruguai lograse sacar tantos bos futbolistas e resultados nos últimos anos. Outra xeración de futbolistas moi dotados fixo vibrar a todos os uruguaios na última época e quere volver facelo en Rusia, na que pode ser a última cita deste tipo dalgúns dos importantes.

"O Mestre" Tabárez dirixirá á selección no seu cuarto Mundial (1990, 2006, 2010, 2014 e 2018) despois de lograr a clasificación de maneira teoricamente cómoda, a pesar de sufrir tres derrotas seguidas entre novembro de 2016 e marzo de 2017. O seu Uruguai é un dos equipos máis reconocibles. O seu xogo baséase na  verticalidad e fortaleza como equipo en defensa e centro do campo, que aproveitan os de arriba para converter as súas ocasións en goles.

A portería é de Muslera. O meta do Galatasaray foi un dos inamovibles de Tabárez desde que se puxese as luvas da selección por primeira vez en outubro de 2009. A defensa ten dous nomes propios, e son colchoneiros. A garra de Godín e Giménez é maior aínda se cabe cando visten a celeste do seu país. Polo lateral destro, Guillermo Varela parece gañarlle a partida e a posición a Maxi Pereira, e polo costado zurdo entrará o habitual Martín Cáceres. No centro do campo, espérase que o "Cebola" Rodríguez e Matías Vecino dean ese traballo defensivo, mentres o versátil Nahitan Nández e Rodrigo Bentancur son os encargados de dar a maxia, máis coa ausencia de Fede Valverde, que se uniu ás de Fucile e Lodeiro, dúas que hai anos eran fixos. E arriba, 110 goles esta tempada suman entre os catro elixidos. Luis Suárez e Cavani son fixos, pero Stuani e Maxi Gómez, que chegará ao Mundial con apenas 4 internacionalidades, demostraron que se pode confiar neles.

Poderiamos incluír a Nahitan Nández na lista de xente que se flipa pola frase "Uruguai pode saír campión". Pasar a fase de grupos é unha obrigación para os charrúas, e a partir de aí, os cuartos poderíanse establecer como meta, xa que nuns presumibles oitavos poderían tocar, con maior seguridade, Portugal ou España, dúas seleccións a priori superiores.

GRUPO B

PORTUGAL, ESPAÑA, MARROCOS e IRÁN forman parte do Grupo B.

Portugal chega ao Mundial co título de ser unha das favoritas, en parte por ter ao actual Balón de Ouro nas súas filas, e por ser a vixente campioa de Europa. A pesar de que moitos reneguen desa etiqueta, entre eles o seu seleccionador, os lusos parten como unha das seleccións para bater.

Sen demasiada brillantez pero con efectividade, igual que na Eurocopa. Así conseguiron os portugueses o seu billete para o Mundial. Despois de caer no primeiro partido en Basilea en setembro de 2016, tiveron que esperar ao desquite un ano despois en Lisboa para bater a Suiza e conseguir o pase na última xornada dos clasificatorios, grazas á diferenza de goles. Fernando Santos dirixirá a súa selección cun 4-4-2 e as contras como gran recurso.

Se falamos de Portugal temos que facelo de Cristiano Ronaldo. Capitán, máximo goleador da historia da selección, e líder como poucos. Aos seus 33 anos, esta pode ser a súa última oportunidade nun Mundial. A priori nesa disposición táctica acompañaríalle André Silva na dianteira. Aos seus 22 anos, non tivo un gran debut co Milan e espera resarcirse en Rusia. Co 4-3-3 poderían entrar Guedes, Bruno Fernandes, Gelson Martins ou Quaresma nos costados. No centro do campo, Bernardo Silva será o gran creador xunto a João Mário. O primeiro perdeuse a Eurocopa 2016 e o segundo foi un dos mellores no triunfo de Portugal, pero agora triunfa  Bernardo, campión co  City, e sofre  João, cedido no West Ham polo Inter. William Carvalho será o encargado de frear os ataques rivais e liberar ao seu compañeiro Moutinho, capaz de fornecer de balóns de calidade aos extremos ou dianteiros. Iso si, fáltame na convocatoria Rúben Neves. O ex portista fixo un temporadón no Wolves, levándoo da súa man de volta á Premier League. Unha dose extra de calidade e mocidade nunca vén mal.

No eixo da zaga hai dúbidas de quen pode acompañar a Pepe, que aos seus 35 anos segue sendo fixo. Bruno Alves, Rúben Dias, Fonte ou mesmo Ricardo Pereira dispútanse o posto. Raphael Guerreiro pola esquerda e Cédric Soares ou Pereira pola dereita serán os protagonistas dos laterais. Sorprendeu que nin Nélson Semedo nin Cancelo acabasen coándose entre os 23. Na portería, Rui Patrício é fixo. Pilar da selección e do Sporting CP. Se hai algún contratempo, aí estará Anthony Lopes. O meta do Lyon supón un recambio de garantías.

A pesar de ser campión de Europa, Portugal ponse como primeiro obxectivo pasar de fase de grupos. O que diciamos de Uruguai podémosllo aplicar aos lusos. Un claro partido a partido se se consegue ese pase ás roldas do  KO.

Despois dos pesadelos de Brasil e Francia, España quere demostrar que recapacitou e soubo pasar a páxina máis brillante da súa historia. De feito, está claro que desde a saída de Del Bosque, iso sucedeu. Pero unha boa actuación no Mundial, incluso podendo sumar a segunda estrela, poden confirmalo.

Lopetegui non fallou á esencia que no seu día Luís Aragonés introduciu no combinado nacional. Pon aos pequeniños a xogar e que se divirtan. O famoso tiki-taka segue funcionando. Desde a súa chegada ao banco, España non perdeu. Case dous anos sen derrotas da selección, desde a caída estrepitosa ante Italia. A clasificación ao Mundial foi practicamente un paseo, concedendo só un empate ante Italia, que quedou en anécdota no partido da segunda volta no Bernabéu, onde Isco fixo maxia e selou o billete español.

España tivo -e ten- o privilexio de contar coa "columna vertebral" do mellor Barça da historia e do Real Madrid das tres  Champions seguidas. Fútbol e xene competitivo mesturados e unidos, e este Mundial para  ejemplificarlo. A aliñación tipo que dispoñerá o seleccionador está practicamente clara. De Gea é un das mellores metas do mundo e un digno herdeiro de Casillas. Carvajal, se chega en condicións, poboará o lateral dereito, aínda que se non puidese facelo, Odriozola, que hai ano e medio xogaba en 2ª B, é un recambio fiable. Polo esquerdo, a bala Jordi Alba ten o posto garantido. Laterais que case son extremos. Defensas que son case atacantes. Piqué e Ramos, tan distintos e tan iguais, formarán no centro da defensa, cos polivalentes Nacho e Azpilicueta esperando no banco.

No centro do campo, Busquets é a saída de balón, a pausa, e o último escollo a superar antes da defensa. As pernas longas do "polbo de Badía" son poucas veces superadas se está ao 100%. O seu acompañante no dobre pivote que forma Lopetegui pode ser Thiago ou Koke, co do Bayern con máis papeletas a día de hoxe. Por diante, maxia. Iniesta, Isco, Silva. Moitos soños orgásmicos dos seareiros teñen aos tres como protagonistas. Se algún falla, Asensio ou Lucas Vázquez como recambios, ou o que é o mesmo, electricidade, desenvoltura e calidade. Ambos poden actuar tamén como falso nove, a posición que trae máis quebradizos de cabeza ao seleccionador e á afección. Diego Costa non parece adaptarse do todo ao xogo de toque, algo que si caracteriza ás dúas alternativas, Iago Aspas e Rodrigo. Móbiles sen o balón e hábiles con el, pegan moito co resto do equipo, aínda que o hispano-brasileiro parece o favorito para saír como titular.

O máis adecuado sería pensar con España o mesmo que con Portugal e Uruguai: pasar de grupos e prudencia. Pero o dominio que ata 2012 impuxeron os españois, as sensacións que transmite co seleccionador vasco e a calidade e experiencia en grandes citas que atesoura nas súas filas fan pensar que este conxunto non ten teito. En España crese posible que a segunda estrela pódese coser en Rusia.

Francia 1998 é, ata este ano, a última participación mundialista de Marrocos. Desde que en 2016 Hervé Renard asumise o cargo, os marroquís non fixeron máis que ir para arriba. Campión da Copa África con Zambia e Costa do Marfil, o seu fracaso en 2017 coa súa actual selección non supuxo ningunha variación no seu futuro, e a solvencia coa que asinou a súa clasificación ao Mundial deixan claro que foi unha decisión acertada.

Renard asentou ao seu equipo baixo unha gran solidez e un espírito combativo. Se antes falabamos dos poucos goles que encaixou Exipto na fase de clasificación, os marroquís non recibiron nin un só tanto nos seis partidos do Grupo  C, onde estaban encadrados con seleccións como Costa do Marfil ou a Gabón de Aubameyang. Por iso, a pesar de ir de tapada, é unha selección moi difícil de bater, e de feito o día 10 de xuño cumprirase un ano da súa última derrota.

O técnico francés, un experto do fútbol africano, utiliza un sistema táctico moi versátil, cun 4-2-3-1 como aceno de identidade pero que pode cambiar dependendo das fases e as situacións do encontro. Munir, porteiro do Numancia, poñerase baixo paus a pesar de perder o seu posto no equipo soriano esta tempada. Bono, meta do Xirona, deberá esperar a súa oportunidade. Nabil Dirar, do Mónaco, e Achraf, do Madrid, ocuparán en principio os laterais dereito e esquerdo, con Benatia liderando o eixo da zaga xunto a Saïss, que liderou a defensa do Wolves á  Premier.

Boussoufa e El Ahmadi formarán o dobre pivote, deixando a Fayçal Fajr, ex Dépor e actualmente no Xetafe, no banco. Por diante, Nordin Amrabat, Belhanda e Ziyech poñen a maxia, o cambio de ritmo e a decisión en ataque. Ziyech é unha das claves no Ajax e o creador de xogo, Amrabat, coñecido do fútbol español, que tamén pode xogar de nove, é habilidoso e dá carácter, mentres Belhanda achega experiencia e calidade, que lle levou en 2012 a ser un dos líderes do sorprendente Montpellier campión de Ligue 1. E ollo, que no banco espera a calidade do novísimo Amine Harit (20 anos, do  Schalke), o irmán de Nordin, Sofyan Amrabat, ou Mehdi Carcela, ex Granada. Na dianteira, ante a imposibilidade de convocar a Munir El-Haddadi, Khalid Boutaïb parte con vantaxe sobre todo con  Ayoub El Kaabi, e co mozo xogador do Málaga En-Nesyri, que entrou a última hora entre os 23 elixidos.

O seu futuro dependerá case na súa totalidade do primeiro partido. Se vence a Irán, pode soñar con dar a badalada ante Portugal e/ou España e asinar un posible pase de fase de grupos sorprendente. Os de Renard teñen claro o seu plan, só falta aplicalo.

Por primeira vez na súa historia, a República Islámica de Irán disputará dous Mundiais consecutivos. Os de Carlos Queiroz, que cumpre sete anos no banco iraniano, clasificáronse sen apuros no Grupo A de a fase asiática, por diante de Corea do Sur, sen perder e encaixando só dous goles en dez partidos.

O normal é pensar que Irán é un equipo defensivo, pero iso está lonxe da realidade. O combinado iraniano evolucionou cara a ser un cadro máis perigoso en ataque que outrora. Queiroz pasou do 4-2-3-1 a un 4-3-3 ou un 4-1-4-1, buscando ser protagonista coa presión ao rival para incomodar o seu avance. "Melloramos moito", en palabras do propio seleccionador portugués.

Por que é mellor o ataque en Irán que hai catro anos, por exemplo? Porque os dianteiros son mellores e Queiroz adaptouse a iso. Reza Ghochannejad, Karim Ansarifard, Saman Ghoddos, Sardar Azmoun -que será o 9 titular-, Mehdi Taremi -máximo goleador da liga iraniana dous anos seguidos- e o máximo goleador da Eredivisie 17-18, Alireza Jahanbakhsh. Estes tres últimos parecen os sinalados a ser titulares. Experiencia e mocidade mestúranse no centro do campo, con Hajsafi -28 anos, 93 veces internacional- e Masoud -34 anos, 73 veces- como teóricos titulares, chegando o ex Osasuna ao Mundial despois de ver como lle retiraban unha curiosa sanción. O seu acompañante está destinado a ser o mozo de 21 anos Saeid Ezatolahi, que pasou pola canteira do Atleti, pero non estará presente no vital choque inicial por ver a vermella nun partido clasificatorio. O seu substituto segue sendo a gran dúbida, entre Dejagah -que só xogou un choque esta tempada- e Ebrahimi estará a elección.

Pero se de dúbidas falamos é na defensa onde hai que centrarse. O veterano Pejman Montazeri, de 34 anos, non terá ao seu lado ao seu compañeiro habitual, Jalal  Hosseini. Mahid Hosseini quitoulle o sitio a un dos líderes da selección aos seus só 21 anos, pero tampouco apunta a ser titular. Morteza Pouraliganji é o favorito para acompañar a Montazeri no eixo. Nos laterais, Ramin Rezaeian e Milad Mohammadi son indiscutibles. Na portería tampouco hai discusión, Alireza Beiranvand, de 25 anos, é o elixido por Queiroz. Peculiar a súa historia. A agora meta do Persépolis de Teherán, que posúe o récord de saque máis longo coa man, tivo que loitar contra o seu propio pai para poder ser futbolista. En varias ocasións declarou que o seu soño é "xogar para un grande de Europa, gustaríame o Liverpool ou o PSG".

Como Marrocos, o futuro dos iranianos neste Mundial dependerá do resultado que cultiven no seu duelo do primeiro partido. Só a vitoria valerá se queren conseguir dar a sorpresa ante o dúo da Península Ibérica.

HEROES POR UN DÍA

Nello Malizia, porteiro do Perugia, despexa un balón ante o remate de Virdis, atacante da Juventus. (foto: Facebook)

Canto máis leo, máis me decato das conexións existentes en algo tan complexo como o armazón cultural do ser humano. O mundo imprégnanos das súas pegadas, e nós impregnamos coas nosas pegadas o mundo, deixando nesa reciprocidade elementos tan espontáneos como a pintura, a literatura ou a música. Desde os anos concluíntes do século XIX, grazas a este conxunto de ramificacións pódese dicir que o fútbol se ha ido arraigando, e chegou aos nosos días como un elemento moi simbólico. Para aqueles fanáticos da lírica como eu, este simbolismo supón un desafío intelectual, unha pincelada de grandeza, do mesmo xeito que o valor literario que pode alcanzar este xogo. Pero se hoxe escríbovos isto, é debido á sintonía que se lle pode atribuír a tantas outras disciplinas culturais.

A década dos 70 neste aspecto é incriblemente ilustrativa. Falei noutras ocasións de estampas indelebles como a de Sotiris Kaiafas, pero nesta ocasión gustaríame levarvos ata calquera aparello de radio da Umbría italiana, debido a que alí -como cantaría David Bowie naqueles anos- cantáronse os triunfos dun Perugia que foi heroe por un día. Un club humilde que subiu  impetuoso e atrevido cara á cima como Ícaro, e que se esfumou entre as ondas do recordo de todo o panorama balompédico italiano. Unha historia, unha vez máis, de nostalxia entre porterías.

O Perugia, como tantos equipos, pertenceu desde os seus inicios a esa estirpe de equipos humildes e  sufridores, condenados a vivir entre a Serie C e a Serie B do país transalpino. Con todo, en 1975 a súa traxectoria tomaría un ton de épica que lle daría un envorco completo ao seu destino. Da man chegarían dúas figuras ese mesmo ano que capitanearían este club ata o cume. Por unha banda, Franco D'Attoma, presidente da marca téxtil Ellesse, tomou as rendas no aspecto económico dunha entidade que nese momento achábase nunha grave situación de endebedamento, mentres que nos bancos faría o seu debut un vello coñecedor do Grifo como Ilario Castagner, que ao cabo desenvolvería un dos esquemas defensivos máis brillantes da historia do calcio.

Castagner, artífice dun Perugia de lenda. (foto: Wikipedia)

O éxito non tardaría apenas en chegar, e lograrían facerse nese 1975 co título da Serie B, ademais do seu primeiro ascenso á primeira categoría do fútbol italiano. Iniciaba un voo vertixinoso para eles, pero non por iso se deixaron amedrentar. A pesar de non ter grandes figuras no seu persoal, na Serie A lograron proseguir a súa andaina polo carreiro da gloria logrando dúas prácidas e sólidas permanencias nas tempadas seguintes, pero algo acontecería na seguinte campaña que conmocionaría a toda a entidade, e que suporía a tecla chave para chegar ao momento álxido do seu despegamento. No transcurso dun partido contra a Juventus, a afección biancorossa viu en vivo e en directo como un dos seus centrocampistas perdía a vida no terreo de xogo con motivo dun ataque o corazón. Vestíase de loito o fútbol e a cidade de Perugia, que en conmemoración bautizaron ao seu coliseo co nome de Renato Curi. Pero isto non os afundiu, senón que os puxo polo máis alto. Nacía neste momento a lenda do coñecido como Perugia  dei  miracoli.

O Perugia lograría só un ano despois unha milagre inédito no balompé. Este equipo, xa experimentado e complementado por un bloque sólido de xogadores, logrou un xenuíno refacho de bos resultados na tempada 78-79 que non só os catapultou ata a pugna pola liga, senón tamén aos libros de récords de todo o planeta. A pesar de finalizar segunda na Serie A, esta escadra logrou finalizar a tempada sen derrotas e sendo sen dúbida -con 16 goles en contra en 30 partidos- a mellor defensa dese campionato. Grazas a iso, un  líbero como Pierluigi Frosio deixou para o recordo actuacións do máis alto nivel baixo a batuta de Castagner, e brillaron xogadores da talla de Walter Spieroggin ou Paolo Dal Fiume. Mentres o Milán se facía co scudetto, o Perugia facíase lenda. Unha tempada invicta, que só sería revalidada en Italia décadas despois da man de Arrigo Sacchi. Eran heroes, pero tan só por un día, posto que a noite non tardou en cernerse sobre eles.

Paolo Rossi celebra un gol. (foto: ottopagine.it)

O seu paso pola Copa de Europa no curso seguinte foi fugaz, quedando eliminados na previa polo Aris de Salónica, do mesmo xeito que fugaces foron tamén as súas aspiracións na liga. Ao saír á luz un escándalo de apostas ilegais -o denominado Totonero- que implicou a varios dos xogadores do Perugia, sufriron  punicións por parte da federación, que finalmente condenaría ao Grifo co descenso á Serie B. Ilario Castagner abandonou o banco tras estes feitos e nin tan sequera a incorporación de Paolo Rossi -o cal estivo tamén implicado no Totonero- serviu para cambiar o seu tráxico final. O enérxico despegamento volveuse unha aterraxe forzosa que mantería durante 15 anos ao equipo  umbro lonxe da primeira categoría. 

A día de hoxe, tras dúas refundacións no que vai de século, o Perugia atópase na disputa do PlayOff de ascenso á Serie A, e un retorno sería o colofón perfecto para o 40 aniversario daquel máxico percorrido. Con todo, parece inalcanzable que poidan repetir unha tempada tan excelsa como aquela que os alzou co nome de invencibles. Aquela campaña milagrosa na que se escoitou en toda a  Umbría que eses homes poderían ser heroes por un día. Reis sen coroa e heroes sen vitoria, que como David Bowie, aínda viven entre os tarareos e o eco das radios de outrora…

O ÚLTIMO PÉTALO

Florentino e Zidane na súa presentación como adestrador do Real Madrid. (Foto: EFE)

Cando se anunciou a súa fichaxe o meu maior medo era cal sería o seu futuro. Non me entraba na cabeza a idea de que unha lenda como esta puidese irse pola porta pequena se o seu traballo como adestrador non era considerado o suficientemente bo pola dura e esixente inchada madridista. Aterrorizábame pensar que podería pasar de lembrarse a Zidane pola súa marabillosa volea en Glasgow ou polo seu control no centro do campo para lembrarse pola súa mala xestión como adestrador. Atormentábame pensar que podería ser odiado, si, tamén el, como tantos outros adestradores nos últimos anos, pola bancada. Non se trataba de ter pouca confianza nel, senón nunha afección que poucas veces soubo valorar a quen tiña no banco.

Pero todo o contrario sucedeu, pois Zidane deixa o equipo sendo un adestrador de récords. Non o digo eu, dino os seus números. Eses que nunca amenten. Chegou cun equipo afundido, co escándalo Cheryshev en Copa e sen esperanzas reais en Liga. Pero Zidane foi construíndo, paso a paso, partido a partido, a súa gran lenda e, sobre todo, o seu gran equipo. Como quen empeza nun albergue e acaba nun hotel 5 estrelas.

Desde aquel 4 de xaneiro de 2016, Zidane conseguiu encadear 40 encontros invicto desde abril do 2016 ata xaneiro de 2017. Nese período, o equipo gañou 30 partidos e empatou 10, marcou 115 goles e recibiu 39. Na liga que gañou como adestrador, tempada 2016-2017, logrou 16 vitorias consecutivas, igualando o récord de Pep Guardiola co Barcelona na mesma competición. De feito, Zidane ten unha alta porcentaxe de vitorias durante o tempo que encabezou o club branco: perdendo unicamente 16 partidos nestes dous anos e medio. Ademais, ten pleno de vitorias como adestrador en finais, gañou as oito que disputou: 3 Ligas de Campións, 2 Supercopas de Europa, 2 Mundiais de clubs e 1 Supercopa de España. 149 partidos oficiais e 9 títulos gañados. 3 Copas de Europa consecutivas. 1 título cada 17 partidos. Non hai nada igual na historia do club.

Zidane manteado pola plantilla na festa da Decimoterceira. (Foto: El Bernabéu-El Español)

En 2006 deixou o fútbol no máis alto. Como case ninguén sabe facelo na profesión. Parecía imposible un adeus con máis elegancia e grandeza. Sempre fiel á súa timidez falaba onde mellor sabía facelo: no terreo de xogo. Pois ben, hoxe deixou o banco do Real Madrid 5 días despois de gañar a súa terceira Champions como adestrador. Vaise sen escándalos, sen facer practicamente ruído, como a el gústalle. Sen marear a ninguén con agora voume e agora quédome. Pola porta grande, algo non habitual no club nos últimos anos. Sen máis nada que dicir que "este equipo debe seguir gañando e necesita un cambio. Para iso, despois de tres anos, necesita outro discurso, outra metodoloxía". Zidane vaise, unha vez máis, coa elegancia que o caracteriza. Facíao coas botas postas e faio agora de traxe. Ninguén na historia do club soubo irse de mellor forma que el. Non se pode ser máis lenda.

Presidente y ya ex entrenador en la rueda de prensa de su despedida. (Foto: EFE)

Grazas, Zizou, por devolvernos a ilusión. Por converter ao equipo en moito máis que iso. Facer que fosen unha piña. Grazas, Zizou, por conseguir que os mellores xogadores do mundo esquecésense da rivalidade e tivesen un único obxectivo común: gañar. Grazas, Zizou, por todo o conseguido. No día de hoxe, no que ata Florentino estaba emocionado, só esa palabra ten sentido. Grazas, Zizou. Merci, Zinedine. Ata pronto.

COMO NUNCA E COMO SEMPRE

(foto: NBA)

O Real Madrid campión da Champions, Froome gañando unha Gran Volta, outra final Inter-Barça... e outro Cleveland Cavaliers- Golden State Warriors nas NBA Finals. A vida segue igual, aínda que as cousas cambien.

Nunca dous equipos repetiran unha final da NBA máis de dúas campañas seguidas en toda a historia. Os de Ohio e os de San Francisco levan xa catro consecutivas. Cavs e Warriors están a asinar unha das rivalidades históricas da mellor liga de baloncesto do globo terráqueo, xunto a aqueles Celtics de Bird e os Lakers de Magic, os Bulls de Jordan e os Knicks de Ewing, os Bad Boys de Detroit e os Bulls de Jordan de novo, os Lakers de Kobe e os Spurs de Duncan... e moitas, moitas máis.

Esta tempada foi un clarísimo parecía que si... Os Cavs completaron a peor tempada regular do últimas catro campañas, cun balance de 50 vitorias e 32 derrotas, asinando a cuarta praza na Conferencia Este, por detrás de Raptors, Celtics e 76ers. Máis aló diso, que pode resultar ata irrelevante para un equipo de tales dimensións, o peor foron as sensacións. Un equipo á deriva, só sostido por un monstro de nome LeBron e de apelido James. Nin tras unha revolución no peche de traspasos os de Ty Lue remontaron o voo ata ser cribles.

Esta podería ser perfectamente a foto de plantilla dos Cavs. (foto: Getty Images)

De feito, de non ser polas terribles actuacións de "The King", Cavaliers non estarían nas finais. Nin na final de Conferencia. Nin na semifinal. "Cría que non iriamos nin aos PlayOffs", palabra do rei. LeBron foi todo para os de "The  Land" cando estiveron ante as cordas contra os Indiana Pacers de Oladipo e contra os Boston Celtics de Tatum, chegando en ambas as series ao Game 7, e na varrida aos Raptors por 4-0. Un bicho competitivo que se está afacendo xogar "só", un xogador indestructible que só sabe bater récords, e moitos esnaquizou nestas roldas finais da tempada. 41,3 minutos por partido, 34 puntos por partido, 9,2 rebotes por partido, 8,8 asistencias por partido, 1,4 roubos por partido, 54,2% en tiros de campo. Actuacións que deixaron á opinión pública dubidando de se chegou á altura de Michael Jordan. Palabras maiores. Monstruoso. Indispensable.

Os Warriors son outra cousa. Steve  Kerr ten á súa disposición un cadro de persoal infestado de estrelas e gañadores. Os mellores en defensa e os mellores en ataque. Francotiradores e murallas. Destes nomes non fai falta dicir moito: Stephen Curry, Kevin Durant, Klay Thompson, Draymond Green... e André Iguodala. Non se notou tanto a baixa de Curry nos partidos de primeira rolda como a do MVP das finais de 2015. Xogador que pasa moitas veces desapercibido, a súa ausencia foi fundamental en varios partidos da serie contra Houston Rockets. Os Harden e cía estiveron a piques de facer saltar a banca, pero un desastroso Game 7, con 27 tiros de tres consecutivos fallados, e a baixa de Chris Paul, tiraron pola borda as súas opcións.

Durant ante Harden, dous ex Thunder. (foto: Getty Images//Ronald Martínez)

Foron uns PlayOffs aos que tampouco están afeitos na Baía. O escenario que viviron cos Rockets só é superado polo vivido cos Thunder de Oklahoma en 2016, cando o equipo capitaneado por aquel entón por Russell Westbrook e Kevin Durant (antes "da traizón") a punto estivo de cargarse aos Warriors, antes de que estes cedesen ante os Cavs nas finais, na súa única derrota no últimos tres anos. Os Curry e compañía sufriron máis para sacar adiante os partidos que a tempada pasada, cando só concederon unha derrota en toda a post-tempada, no seu camiño ao título.

O arsenal ofensivo dos de San Francisco xunto á súa fiabilidade defensiva fanos claramente favoritos para repetir anel por segundo ano consecutivo. Co adestrador Kerr ao 100% esta tempada, o cansazo e as dúbidas achega do estado de Iguodala, que será baixa no Game 1 (Bell, Looney ou McCaw, posibles substitutos), son o únicos pero que se lle expoñen aos Warriors. Por parte dos Cavaliers, coa dúbida de Kevin Love, Lue poñeralle máis velas e flores á súa estampiña preferida, ao seu anxo LeBron James para que tente o milagre, ese que xa fixo hai dúas tempadas, cando o rival eran os Golden State dos récords, do 72-9 na liga regular. Pero ese día estaba un tal Irving do seu lado, e o cansazo e responsabilidade de "The King" non eran tan grandes.

Esta madrugada no Oracle Area de Oakland comeza a cuarta batalla desta marabillosa guerra. Como sempre desde fai catro anos. O Rey contra a Armada. Pero como nunca antes o vimos. Non sabemos que pasará, pero si podemos asegurar que o show non faltará.

O GIRO DO ENGANO

(foto: Giro)

Se hai algo que ao Giro de Italia nunca lle faltou en practicamente toda a súa historia foi a tensión, a incerteza e a espectacularidade, tanto sobre a estrada como en relación ás escenas que nos deixan a xeografía transalpina. Nesta 101ª edición incluíuse un novo factor, que resultou ser totalmente diferencial e determinante: o do engano. Pouco que dicir da grande partenza. O Giro decidiu comezar a súa aventura en 2018 en Israel, estado que, a parte de gañar Eurovisión lanza algunha que outra bomba e mísil, para satisfacer as pretensións de todos menos o espectador e o propio ciclista. Entre o deserto, o sopor e as imaxes de afeccionados emocionados (?), Dumoulin confirmou as apostas e venceu en Xerusalén, na crono inicial de menos de 10 km, para "manter" así a Maglia Rosa que gañou en 2017. O mestre das cronos, Fabio Aru, finalizou a 50 segundos do holandés. Pouco lle durou a alegría a Tom, que na segunda etapa, primeira en liña, cedeu o liderado en favor dun Rohan Dennis que buscou, e conseguiu, vestirse de rosa nun sprint intermedio. Ese día, camiño de Tel Aviv, venceu Viviani, que repetiu, confirmando a súa superioridade nas volatas, na terceira xornada, con final en Eilat. Unha viaxe de case nove horas e máis de 3000 km para pisar terra italiana dunha vez por todas. Sicilia si gozou e fixo gozar do ciclismo. Na cuarta etapa, con final en Caltagirone, o sempre valente e destacable Tim Wellens rematou o traballo de Lotto Soudal (ou Lotto Fix All) nunha longa e escarpada xornada, na que un tal Simon Yates se coo cuarto, e galos como Froome e Miguel Ángel López se deixaron un puñado de segundos. Battaglin venceu en Santa Ninfa, na seguinte xornada nun final similar, onde volvemos ver a Simon Yates coándose arriba, quinto, sempre atento, ademais de novos contratempos para favoritos como Pozzovivo, Schachmann e outra vez "Superman" López, deixándose este último outros 43 segundos e ascendendo a desvantaxe ata 1'57''.

Os ciclistas nunha etapa por Sicilia. (foto: Giro)

No volcán do Etna chegou a primeira erupción do Xiro, e o primeiro engano. Mitchelton-SCOTT deu a badalada nun lugar que xa visitara no día de descanso, despois de percorrerse o Mar Mediterráneo en aeroplano. Esteban Cháves coouse na numerosa escapada do día, nun movemento bastante iluso do pelotón, e demostrou ser o máis forte. Cando parecía camiño da vitoria, un fortísimo ataque chegou desde atrás. O protagonista, Simon Yates, compañeiro de escuadra. Parecía un suicidio. Se alguén seguise a súa roda, a súa vitoria ou a do Chavito estarían en perigo. Pero nada diso ocorreu. Yates entregou a etapa ao seu compañeiro e vestiuse de rosa no podio, nunha das maiores exhibicións de equipo en Grandes Voltas dos últimos tempos. Praia a Mare e Montevergino dei Mercogliano supuxeron dous días de transición. No primeiro gañou Sam Bennett ao sprint e no segundo, a pesar de ser un final no alto, os galos mamonearon, permitindo que unha arrancada nos últimos metros de Richard Carapaz fixese historia en Ecuador. A novena etapa era a cita. No belísimo, longuísimo e durísimo Gran Sasso d'Italia, Mitchelton-SCOTT e Simon Yates volveron mostrar que estaban un pasiño, ou dous, por diante do resto. Pinot, Pozzovivo, Cháves e Carapaz parecían os únicos en seguirlle algo a pista ao xefe de filas do equipo, con Dumoulin algo máis desprazado, nunha etapa que non caía ben para as súas características, mentres Froome e Aru afundíanse a máis dun minuto en meta. 1º e 2º da Xeral comían no mesmo autobús. Ata a décima etapa. O segundo engano. Cháves, da cima ao abismo, pero sempre cun sorriso. Blancazo dos gordos desde a saída en Penne e máis de 25 minutos cedidos na meta de Gualdo Tadino. Ten que ser duro chegar a meta no grupo de Stybar e Viviani (e Meintjes), tendo en conta as características do escaravello. Por diante, Mohoric regalounos unha baixada suicida e bichobola sobre a choiva para a súa segunda vitoria nunha Gran Volta, tras a cultivada en España en 2017. No pelotón non pasou nada porque, incomprensiblemente, o Mitchelton non quixo. Pozzovivo, Carapaz e Dumoulin en problemas e só esforzáronse en cazar tres insignificantes segundos nunha zona bonificada.

Cháves sufrindo. (foto: Marca)

Pouco durou a "tristeza" no seo do equipo australiano. Ao día seguinte, nun día dedicado ao recordo de Michele Scarponi, Simon Yates logrou o seu segundo triunfo en Osimo, pero cunha renda irrisoria: 2'' a Dumoulin e 8'' a Pozzovivo e Pinot. Os que si sufriron e parecían estar fóra de todo pola Xeral eran López, que cedía 30'' e... Froome, que se deixou 40'' polo camiño. Na etapa doce, en Imola, vimos un dos sprints máis estraños, con segunda vitoria para Bennett, e na trece en Nervesa della Battaglia, volvía a adiantarse na batalla dos velocistas Elia Viviani, que se afacía a gañar ao jíbiri (permítanme esta mención broncanista), sen que a súa Wolfpack se asomase demasiado por cabeza. A catorce presentábase cun dos templos do ciclismo italiano como protagonista, o Monte Zoncolan. A unha semana do fin da carreira, Froome deu a sorpresa (?) e alzou os brazos en meta, pero con tan só 6'' de diferenza sobre uns intratable Yates. Os medios, as xentes, o pobo, tachaba este triunfo do dominador do Tour e conquistador da Volta, baixo a dúbida, como unha forma de desquitarse e salvar o seu Giro, perdendo xa máis de tres minutos na Xeral. O británico de Mitchelton afrontaba o últimos sete días con 2'11'' sobre Dumoulin, 2'28'' con Pozzovivo, 2'37'' con Pinot, 4'25'' con Froome, e o máis importante, un dominio sen resposta aparente, despois dunha nova exhibición en Sappada. Quince etapas e tres vitorias. Tan só seis (cinco en realidade, máis "volvendo ao futuro") para non perder o Giro, xa que ninguén parecía disposto a desbancar a un Simon Yates que pasaba da case nada ao todo en canto a gloria nunha GV. De nunca vencer nunha etapa de máis 200 km a gañala en todo un Giro. De finalizar 6º nunha Volta e 7º nun Tour a líder con man de ferro nunha Corsa sempre máis dura. Ninguén contaba con el nas súas apostas. A nova xeración. A nova orde. Sangue novo.

Yates luciuse nos Dolomitas. (foto: Tim de Waele)

Nin sequera titubeos nunha crono na que Dumoulin fiaba as súas opcións e presumíase, antes do Giro, que Yates cedería máis de dous minutos. 1'15'' só de perdida co  tulipán e  p'alante. A vitoria de etapa para Rohan Dennis, que seguía redondeando un gran Corsa. Toda unha decepción para o  supercroner Fabio Aru, que quedaba finalmente a 57'' en meta do australiano. Tal pena levou por non gañar, que dous días despois puxo pé a terra. Entremedias, Viviani conseguiu a súa cuarta etapa en Iseo, lugar onde as aspiracións de Froome e López puideron irse ao traste se Mitchelton fose máis ambicioso. Unha pena.

Xa na etapa 18, recta final, mentres Schachmann daba a quinta vitoria ao Quick- Step Floors e se  redimía en Prato Nevoso, a carreira mutaba totalmente por detrás. Nun porto tendido que parecía que os ciclistas se ían a fumar esperando a etapa 19, dun quilómetro a outro todo cambiou. Yates pasou de ser "o patrón" para ser un líder vulnerable. Síntomas do que viña.

Aínda que, bueno, ninguén se esperaba o que finalmente veu. O engano definitivo. A traizón á racionalidade. A fraude contra o normal. Todo iso disfrazado nunha oda ao ciclismo sen parangón, nin sequera Formigal nin Fonte Dé, na actualidade, adornada ademais coa sempre apetecible sedución que proporciona a epicidade, e máis neste deporte.

O punto culme da emboscada. (foto: Giro)

Na última etapa, un dos mellores gregarios (por non dicir o mellor) do pelotón como é Mikel Nieve regalouse unha vitoria de etapa moi cómoda e seria no seu aniversario, a primeira e última española neste Giro. Salvando o papel que outros non saben (ou non queren). Na loita polo rosa, a lóxica podería apuntar certo sufrimento de Froome, polo esforzo feito o día anterior. Nada máis lonxe da realidade. Ata sprintou en meta a un Dumoulin que o tentou á desesperada (e logo non lle deu a man ao de Sky) para quen sabe que, mentres Carapaz e Miguel Ángel López pelexábanse pola Bianca e por un inmerecido terceiro caixón no podio, caendo todo ao lado do colombiano do Astana.

A que lle faltaba. (foto: AP)

E para finalizar cos enganos, que mellor que un simulacro de etapa final na capital transalpina. O paseo do último día levado ao extremo. Tempos neutralizados e a vivir. O irlandés Sam Bennett pechou a quenda de vitorias da Corsa co seu terceiro triunfo persoal. 17 minutos máis tarde, entre risas e alborotos, chegaba o campión deste Giro xunto ao seu equipo, nunha imaxe á que xa nos afixo en París, que tamén vimos en Madrid e que se converteu en histórica en Roma. Estivo a enganarnos durante case un mes. Oxalá que só fose durante ese período de tempo.

PD: Espero que notarades a miña ironía con Fabio Aru. Si, eu tamén vos enganei (?).

QUE PASA CON "MAD MAX"?

(foto: Sky Sports)

Mónaco foi a última proba. Max Verstappen comezou a tempada da peor forma posible, de forma totalmente cruzada. Ata agora, son xa oito erros propios do piloto holandés en seis carreiras de tan só esta tempada, que lle custaron moito, e que lle poden custar máis.

Non hai dúbida algunha de que Max é un dos pilotos máis rápidos do panorama actual. Poucos tiveron unha saída tan meteórica como el primeiro a Toro Rosso e logo cara a "o primeiro equipo", Red Bull. A súa enorme calidade ao volante fixo que desde a alta esfera da escuadra non dubidasen en ningún momento en substituír a Daniil Kvyat polo holandés. A causa disto, os continuos erros e malos resultados do ruso. Un abandono, unha carreira non empezada, un terceiro posto, un 7º e un 15º acabaron por desprazalo.

Verstappen, que cumprirá 20 anos en setembro, está non repetindo, pero si achegándose aos erros que acabaron por custarlle a Kvyat o asento. Ata o momento os seus resultados din que asinou un podio, sendo terceiro en España, dous abandonos, un sexto posto, un quinto e un noveno. O seu estilo de condución, agresivo, sempre buscando o adiantamento e a volta máis rápida, está a xogarlle unha mala pasada.

Así deixou o seu monoplaza Max nos libres 3 do GP de Mónaco. (foto: AP)

A primeira cruz púxoa no primeiro Gran Premio, en Australia. Perda de posición na saída, de cuarto a quinto, trompo na volta 10 e a remontar para asinar un sexto posto, mentres o seu compañeiro Ricciardo, que saía oitavo, finalizaba cuarto. No segundo fin de semana do curso, segundo e terceiro fallo. Accidente na Q1 que lle fixo saír 15º e toque con Hamilton que provocou a picada dunha das súas rodas e o posterior abandono. Primeiro cero da tempada e pau do campión do mundo: "Red Bull ten coche para facer bos resultados e non o conseguen por non tomar boas decisións". Un Hamilton que tamén fixo das súas nos seus tempos mozos.

Pero o toque de atención de verdade chegou en China. Primeiro, saída de pista tentando adiantar a Hamilton, que lle fixo perder a cuarta praza con Ricciardo. Despois de que o australiano adiantase ao británico e a Vettel camiño da vitoria, Verstappen cruzouse co de Ferrari. Na penúltima curva do circuíto tentou o adiantamento por dentro nun movemento imprudente, provocando o trompo de ambos, o que fixo caer a este ao sétimo posto e a el ao quinto. Helmut Marko esperaba ao tulipán nas oficinas para darlle a súa merecida reprimenda.

E tras tanto tempo chamando á porta da mala fortuna, ata cando "el non quere", esta acode. En Baku, nunha pugna co seu compañeiro, Ricciardo non calculou ben as distancias e "levouso posto" na recta de meta. Segundo cero da tempada para ambos. En España chegou a primeira alegría, cun terceiro posto tras saír quinto, e finalizando por diante de Vettel e Ricciardo. Nin sequera o toque con Lance Stroll foi unha traba para ver a súa estrea no podio esta tempada no circuito onde gañou a súa primeira carreira, na súa primeira vez no asento de Red Bull.

As consecuencias do impacto entre compañeiros. (foto: gpfans.com)

Pero este sábado os sorrisos volveron tornarse en seriedade. Un choque innecesario nos libres 3 acabou por custarlle a súa aparición na rolda clasificatoria. E iso en Mónaco é máis que un hándicap. Verstappen, condenado ao último lugar co coche máis rápido do fin de semana, como demostrou Ricciardo completando pole e vitoria nas estreitas rúas do Principado. En carreira, o holandés demostrou a súa destreza e conseguiu chegar co coche enteiro a meta, en novena praza e coa volta rápida. Dentro de dúas semanas, Canadá. En 2017 retirouse, pero en 2016 foi cuarto. Claro exemplo da súa irregularidade.

Quizais se non fose Max Verstappen hoxe non estaría sentado no Red Bull e estaría ou fóra da escuadra ou en Toro Rosso. Pero hai razóns para confiar en "Mad Max", máis aló de ser un neno mimado, como algúns din. Todos os mozos cometeron algún que outro erro, e máis nun coche tan capaz. Non podemos obviar a súa velocidade e a súa habilidade por unhas malas carreiras ou un mal comezo de tempada. É unha das xoias do momento sen ningún tipo de dúbida, e para Red Bull é un privilexio.

Ademais, non hai un substituto claro na recámara. Gasly e Hartley non teñen pinta de saír aínda de Toro Rosso, e desde o Red Bull Junior Team, equipo de desenvolvemento de onde saíron o propio Verstappen, Ricciardo ou Vettel entre outros, non parece que haxa ninguén preparado para dar o salto. Dan Ticktum é o nome que mais soa, pero a mocidade do británico (19 anos en xuño), que compite en Formula 3 e Super Formula, xunto coa súa inexperiencia significarían un paso atrás.

Verstappen gañouse o crédito a pulso. Demostrouno co seu precocidade para obter bos resultados e todo o futuro que lle espera por diante. Red Bull apostou moi forte por el, coñece as súas características, os seus proles e os seus contras, e non se podería permitir deixalo ir. Queda Max para tempo, e en Red Bull. Esperemos que non moito máis sexa "Mad".

SÓ O COMEZO

Los once que formaron de inicio. (foto: UEFA)

A calquera afeccionado do Liverpool se lle queda cara de parvo cando pensa o que sucedeu na noite de onte en Kiev. Nin ao máis perturbado se lle podería ocorrer tal escenario. O Liverpool non foi o Liverpool. Non puido selo. Non lle deu tempo.

"A diferenza é que necesitas un pouco de sorte nun partido de fútbol, especialmente nunha final. Non é que non tivésemos sorte, tivemos mala sorte, pero hai que aceptalo". Cun sorriso de resignación, unha cara aínda de perplexidade e estas palabras comezaba Jürgen Klopp a rolda de prensa posterior ao encontro no que todo se lle torceu ao equipo red. Desde a lesión de Salah ata os erros de Karius, pasando polo disparo ao pau de Mané. Nada estivo onte ao lado do Pool.

O técnico alemán fíxose a pregunta que todos nos facemos e ninguén poderá responder nunca. "Non sei que pasaría se Mo puidera seguir xogando". Co exipcio no campo, o Liverpool foi superior ao Madrid. Os Brancos perderan nun cuarto de hora máis balóns en campo propio dos que adoitan perder de media nun partido completo, Firmino atopábase moi cómodo, sacando sempre a un dos centrais da súa zona e buscando as costas do outro para atopar a Mané ou Salah e Keylor xa fixera dúas paradas importantes, sobre todo a de Alexander-Arnold. "Presionamos ben, arriba, cun bo timing" seguiu Klopp, "se as cousas non nos fosen tan mal podiamos gañar o partido, fixemos ben as cousas nas que somos bos, é todo se..."

A lesión de Salah cambiouno todo. (foto: @LFC)

Con Salah viuse ao Liverpool "ser o opoñente que se esperaba", pero tras a "desafortunada acción" que Klopp definiu como "case un movemento de wrestling", os reds viñéronse abaixo. O seu plan caeu por completo, algo que os futbolistas reflectían coas súas caras, e acabou sufrindo para chegar ao descanso co empate sen goles.

Ese sufrimento acabou transformándose en perplexidade cando despois de recuperarse, en certa forma, do shock da lesión de Salah, saíndo mellor na segunda metade, produciuse a segunda acción desafortunada do choque. Con Karius buscando o pase en curto cara a súa defensa, Benzema tirou de picaresca para meter o pé e marcar, dunha das formas máis rocambolescas lembradas, o primeiro gol da noite.

Un raio de luz abriuse co tanto do empate de Sadio Mané, sen dúbida o mellor do Liverpool xunto con Lovren, pero todo volveu escurecerse coa chilena de Bale, que pillou a todos de sorpresa, apenas dous minutos despois de ingresar no campo, e fixo lembrar á de Cristiano en Turín. De novo Mané puido nivelar o partido cun disparo axustado, pero ao final sería o galés quen completaría o seu dobrete e a súa reivindicación (antes das súas declaracións explosivas, como o portugués, ante os micrófonos da prensa) cun tiro afastado no que Karius foi de novo protagonista.

O senegalés foi o máis activo tras a baixa de Salah. (foto: Twitter)

"Tentei coller a pelota, quizais debín afastala no canto de tentar atrapala", afirmaba o gardameta despois de pedir perdón entre bágoas a afeccionados e compañeiros. "Os erros foron claros, todos o sabemos, non foi a súa noite, pero temos que asumilo e estaremos con el" sentenciou Klopp, de novo resignado ante o sucedido. Un desafortunado final para un porteiro que elevara o seu nivel ata facer unha gran Champions. Quizá este fose o seu último choque como red.

Esceas que rompen o corazón. (foto: Getty Images)

Non pasaron aínda nin 24 horas pero o Liverpool xa comeza a tomarse esta final como o comezo de algo que pode ser moi bonito. "Perdemos 3-1, en dez anos ninguén falará de como perdemos", dixo Klopp, pero unha década é suficiente para deixar isto atrás e comezar a construír para dar as imaxes que o club e a afeccionado red desexan volver ver.

Este partido, ademais de ir demasiado mal, quizá chegou demasiado pronto. Despois de anos sendo máis un club vendedor de estrelas que comprador (Luis Suárez, Coutinho, Sterling), este verán tocará dar un paso adiante, máis ambicioso. Salah saíu moito mellor do esperado e é o líder, Van Dijk foi a primeira pedra en defensa, Naby Keïta será o próximo e os afeccionados esperan a xente como Fékir, e quen sabe se darlle a Klopp outro gardameta como Alisson ou outro central para subir o nivel da zona defensiva. Manter o bloque e engadir novas pezas.

Visto o visto, non tocaba que fose onte. O soño dos Scousers acabou tornándose en pesadelo. Pero Klopp transformou as palabras da súa presentación en realidade: "quero converter á xente de Liverpool de escépticos a crentes". Os cimentos están aí, un verán prometedor comeza en Anfield, só queda ver se se aproveitan de boa maneira para manter ao Liverbird na elite continental e nacional, e conseguir así esquecer toda a frustración e rabia acumuladas do pasado. Kiev non é o final, é o principio do soño.

FIXÉRONO REAL

O Real Madrid levanta a súa 13ª Copa de Europa. (foto: UEFA Champions League)

Fomos moitos os que crecemos mirando con mimo a un pasado histórico. Os que soñabamos con volver ver a aquel Madrid en branco e negro. Lonxe quedaba, mesmo, aquela volea de Zidane que nos deu a Novena en 2002. Viamos difícil, por non dicir imposible, que un club repetise o que conseguira o que se consolidou como mellor club do século XX. Pensabamos que nunca veriamos en cor e teriamos en metal aquelas copas que, como dicían, eran de barro. Pero se algo está claro é que nunca ninguén pode dubidar deste club que en 2014 decidiu reescribir a súa propia historia. Desde entón: 5 anos, 4 Champions gañadas.

Sorprendeu o principio do encontro cun Liverpool que empezou mordendo. O Madrid non estaba cómodo e apoiábase nos seus centrais. Os de Klopp atacaban, pero a peor dos pesadelos fíxose real para o equipo inglés. Á media hora de encontro a súa estrela e o seu faraón durante a competición, Salah, saía entre bágoas tras lesionarse nunha pugna con Sergio Ramos. O encontro cambiou así de cor. Foi un duro golpe que o Madrid soubo aproveitar, aínda que o conxunto merengue tamén tivo que facer fronte á lesión de Carvajal que saíu chorando do terreo de xogo. Nacho, que se estreaba nunha final europea, cumpriu o seu papel con sobresaliente para facer que os brancos apenas notasen a ausencia do lateral, algo que o equipo inglés non puido facer co seu mellor xogador. Feito que, sen dúbida, condicionou o devir do encontro.

O Real Madrid comezou a facerse coa pelota, a dominar o partido contra un rival afundido animicamente. Incluso un gol foi anulado aos brancos por fóra de xogo.

O 0-0 ao descanso mantiña a tensión. Un encontro frío que cambiaría completamente ao comezo da segunda metade co Liverpool plantándolle cara, de novo, ao Madrid. Os primeiros minutos do encontro repetíanse tras o descanso. Pero co marcador igualado, Benzema, despois de mostrar a súa mellor versión e controlando o xogo do equipo en numerosas ocasións, fixo uso da súa intelixencia para sacar partido a un erro descomunal de Karius. O francés meteu a perna cando o gardameta sacaba o balón coa man. O rebote coouse na portería tranquilamente mentres o mundo se conxelaba.

Pouco lle durou a alegría ao Madrid, aos poucos minutos os reds aproveitaron un saque de esquina para volver poñer o empate no marcador. Unha xerra de auga fría para os de Zidane, un xute de enerxía para os de Klopp.

Mané empata o encontro. (foto: UEFA Champions League)

Pero en plena revolución inglesa apareceu Bale. Xa se empezaban a escoitar as primeiras críticas a Zidane por quitar a Isco para meter ao galés cando este regalounos un dos mellores goles da historia das finais europeas. Voou ao ceo de Kiev para enganchar coa zurda unha pelota que parecía imposible. Chilena histórica.

Bale marca o 2-1 de chilena. (foto: UEFA Champions League)

Minuto 63 e o partido morreu. Unicamente unha ocasión ao pau de Mané puxo en tensión aos brancos. Para rematar, no 83, Karius volveu facerse notar e tragouse un tiro potente e moi afastado de Bale. Aí acabouse definitivamente a final e o Madrid conquistou a Champions League, a terceira consecutiva. O Madrid colocábase ao mesmo nivel que o do reflexo do equipo que un día foi. Tantos anos soñándoo para ver como se fai Real.

MÁIS CICLISMO QUE NUNCA

Froome celebrando a súa vitoria en Bardonecchia. (foto: Giro)

Non quería facer unha entrada sobre o Giro ata que se puxese o punto e final en Roma, pero esta etapa 19 do venres foi todo un agasallo, unha oda ao ciclismo e ao espectador, e por iso non podía deixar pasar a oportunidade de dedicarlle unhas únicas e exclusivas liñas.

Aínda que non se entendería o de hoxe sen o sucedido menos de 24 horas antes na subida a Prato Nevoso. En 101 edicións, a Corsa só visitara anteriormente en dúas ocasións este tendido (6,9% de pendente media) pero longo porto, de case 14 quilómetros. Por iso, nada facía presaxiar que o "patrón" deste Xiro tivese algún mínimo titubeo para ver recortada a súa diferenza e moito menos perder o seu liderado. Pero Simon Yates sufriu. Despois de exhibirse no Etna, no Gran Sasso d'Italia e en Sappada, e de manterse en Zoncolan, o británico deu por primeira vez mostras de sufrimento nun porto menor.

En apenas dous quilómetros deixouse 28 segundos, desde o primeiro ataque de Miguel Ángel López, e sobre todo do de Dumoulin e a insistencia de Froome e Poels (ata que se coou nunha curva), ata meta. Con eles chegaron Pozzovivo, que soubo agarrarse á súa roda unha vez máis e mesmo acabar por diante do holandés e do británico de orixe kenyana. En 2000 metros, Yates pasou de ser o capo inquebrantable deste Giro a un vulnerable líder con outros 28 segundos de renda sobre o segundo clasificado, Dumoulin. E ante unha etapa como a 19, iso presumíase pouco.

E vaia se o era. 39 km/h de velocidade na primeira parte da etapa e nun terreo montañoso deixaban claro que isto non era un simulacro. Para ese momento, xa se baixaran da bici algúns como Vasil Kiryienka, Vervaeke ou Fabio Aru. O gran rendemento do italiano na crono posterior ao último día de descanso será un misterio ata o fin dos días. Astana tentou impoñer en Finestre a súa orde para Miguel Ángel López co ataque de Luis León Sánchez, pero resultou estéril. Finalmente foi o Team Sky quen impuxo a súa lei. Modo Tour no Giro. Primeiro Puccio (que nunca fixo unha subida como a de hoxe) e logo o galo Elissonde provocaron que antes de calquera ataque, a Maglia Rosa cedese do grupo de privilexiados. Nin a axuda dos seus compañeiros lle permitiu volver. Atufado.

Tras dúas primeiras semanas case perfectas, derrumbouse o líder Yates. (foto: Giro)

Moitos se podían esperar que o Team Sky se puxese neste modo para dinamitar a carreira. Poucos (ou ningún) que Froome, sempre escondido no trenecito para lanzar o seu ataque nos últimos momentos, lanzase unha escapada a máis de 80 quilómetros da liña de meta. Antes mesmo de chegar ao sterrato do temido porto, este ano Cima Coppi da carreira. Resistiron á vista tan só Dumoulin, Carapaz, Miguel Ángel López e Pinot, pero a 15 segundos de Froome. O de Sky, criticado por acudir ao Giro coa investigación por dopaxe en marcha, estaba a se inmolar ao tan venerado estilo Contador. Chegou á cima con 42'' sobre o cuarteto, 2'14'' sobre o grupo de Pozzovivo e máis de 11 minutos co de Simon Yates. A sombra do que viña sendo os 17 días anteriores. Dumoulin xa era Maglia Rosa virtual.

No descenso do porto, Froome aumentou en practicamente un minuto a súa diferenza. A López e Carapaz non lles deu o aire na cara, máis preocupados pola Maglia Bianca que por buscar maiores pretensións, e Pinot escudouse aos poucos en Reichenbach, que chegou desde atrás para dar uns pobres relevos. Dumoulin, só ante a causa. Ao coroar Sestriere, Froome era practicamente líder virtual. Dumoulin perdera a Maglia sen tela. 2'45'' ao coroar o terceiro porto do día para o grupo do holandés e 5'05'' para o dun Pozzovivo afundido, onde a única boa noticia era o sorprendente mozo Ben O'Connor... que se foi ao chan no descenso do porto e acabou abandonando.

Dumoulin, acompañado e só á vez. O grupo de perseguidores de Schrödinger. (foto: Giro)

A 33 km, buscando a subida final a Bardonecchia-Jafferau, Froome vestíase virtualmente de rosa. Comezara o día a 3'22'' da Maglia. Nese momento, o home que a tiña estaba a máis de 20 minutos. Con 3'21'' de vantaxe sobre o grupo de Dumoulin chegou Froome ao pé do porto, e con máis de 7 minutos sobre Pozzovivo. 7 km ao 9,7% por diante. Pero o británico non fraqueou. Seguiu o seu ritmo e mantivo a épica intacta con cada pedalada, o que levaba facendo desde facía 70 km antes. Por detrás, Dumoulin viu como os seus "compañeiros" de grupo se sacaban a careta de forma definitiva e atacábano sen piedade.

O tulipán, ao seu ritmo, acabou cazándoos ata en dúas ocasións, desistindo a poucos metros de meta, cando a Carapaz lle deu o aire por primeira vez no día e aproveitou para chegar a 2'59'' e sacar uns valiosos (?) 12 segundos pola Bianca a López. Entremedias, a 3'05'' chegou Pinot, e a 3'21'' Dumoulin, mantendo así a vantaxe que lle separaba de Froome ao comezo de porto á vez que a honradez de correr para tentar gañar todo o día. Para ese momento, o ciclista do Team Sky xa levantara con rabia os seus brazos en meta, na que foi, ata o momento, a vitoria máis significante da súa carreira. A que todos lembraremos. Ningún triunfo dos cultivados nos seus catro Circuítos achégase nin á sola de leste. Nin de lonxe. Nin de moi lonxe.

Oxalá espectáculos así no Tour. Se vai, ou se lle deixan ir. (foto: Giro)

Faltan dúas etapas e Chris Froome é líder. Dumoulin, que comezaba o día a 28'' de Simon Yates, termínao sacándolle máis de 35 minutos. A 38'51'' de Froome chegou o británico. Pero, cousas do destino (ou do ciclismo), o holandés está a 40'' do liderado, e o que é peor, absolutamente só. O terceiro é Pinot, a máis de 4 minutos, e visto o visto, el, López e Carapaz (a revelación do Giro, iso si) prefiren loitar por ver quen é o mellor perdedor. Damos grazas que algúns non son así.

Roldando xa o tempo de engadido, Froome vestiuse de Rosa e parece que xa non o vai a soltar. O mundo ciclista pregúntase se debería estar en Italia. Polo momento, se non estivese o de hoxe non tería sucedido. Agora se gaña o Giro (e veremos o Tour), o marrón e a vergoña se se demostra definitivamente o positivo, caerán totalmente sobre a UCI e de novo sobre esta beleza chamada ciclismo.

PD: Viva o ciclismo, o da estrada, como o que é, ciclismo. Un deporte de fondo, de resistencia, de ataques e de sprints, de longos días de loita contra un propio e contra os demais. Fóra os inimigos do ciclismo, e máis se están dentro dun coche dirixindo a un dos equipos, ou nunha cabina de retransmisión deixando o produto que vende como unha broma.

TODO POLA HISTORIA: REAL MADRID E LIVERPOOL CÍTANSE EN KIEV

Duelo de históricos en Kiev. (foto: La Media Inglesa)

En agosto do pasado ano faciamos neste blogue a previa da edición da tempada 2017-2018 da  Champions  League. O titular era claro. Case nove meses despois, o rei de reis segue máis vivo que nunca e está noutra final, a terceira consecutiva, que podería significar o seu cuarto triunfo continental en cinco anos. Moitos podían apostar a que os Brancos estarían nesta situación de novo, pero poucos ou ningún dirían por aquelas datas que o seu rival sería o Liverpool. Curiosamente, a historia, ás veces traizoeira e caprichosa, di que os  Reds son o último equipo que lle gañou unha final de Copa de Europa ao equipo madrileño, hai 37 anos.

Por aquel entón, Inglaterra era o gran dominador europeo. Sete cordóns en oito anos entre 1977 e 1984, catro para os de  Anfield, que viron o seu freo de forma radical en 1985. A final entre Juventus e Liverpool acabou significando un dos episodios máis negros do deporte, a traxedia de Heysel. Debido a isto, os clubs ingleses foron sancionados sen xogar competicións europeas durante cinco anos, seis para o Liverpool. Mentres o balompé inglés vivía a súa época de ouro no continente, o español experimentaba a súa propia mediocridade. En 1981 eran xa quince anos sen Copas de Europa españolas (e madridistas), que se alongaron once anos máis, cando o Barça gañou en  Wembley o seu primeiro título máximo de Europa. "A Quinta do Buitre" non lograba romper as barreiras que "o Madrid dos  yé- yé" tan ben coñecía. Unha final perdida e unha infinidade de eliminatorias rocambolescas que nunca caían ao lado Branco.

Alan Kennedy foi o heroe da cuarta red. (foto: goal.com)

As cousas cambiaron moito desde ese afastado 1981. Inglaterra non volveu a unha final ata 1999 e desde esa noite tola no Camp Nou, da cal ese tempo de desconto segue dando pesadelos a algúns afeccionados do  Bayern e grandes recordos aos rede  devils, só gañárona tres veces máis (Liverpool 2005, Manchester  United 2008 e Chelsea 2012), caendo na beira en cinco ocasiones (unha final inglesa incluída). En cambio, desde 1992, ano no que cambiou o formato do torneo, España foi a máis. Seis títulos máis para o Real Madrid, concentrados a maioría nesta década, e catro máis para o Barcelona, xunto a finais nas que Atlético de Madrid e Valencia tamén estiveron presentes. De feito, de cinco finais perdidas polos clubs españois desde 1992, só dous non foron ante outro equipo nacional.

Real Madrid e Liverpool contan cun honroso historial europeo nas súas costas, que como se demostrou nesta edición, pesa moito neste torneo. Ou polo menos así foi esta tempada. Os merengues non desenvolveron de forma regular o seu mellor fútbol, pero tampouco lles fixo falta. PSG, Juventus e  Bayern Múnic, superpotencias do fútbol mundial, caeron nas súas garras, non sen antes poñer en  aprietos ao equipo de Zidane. As doce Copas de Europa foron máis que a superioridade rival, sobre todo de italianos e alemáns, que no Bernabéu non lograron arranxar os seus erros dos partidos de ida... por moi pouco. Con estes triunfos agónicos os madridistas fixeron esquecer que en fase de grupos volveu acabar pasando como segundos. Pero é que así gañaron a pasada campaña. Porque o importante chega en febreiro, e na Casabranca téñeno claro. 

Aínda así, hai un monstro que xa desde o minuto uno foi, vai e irá ao 200%. Cristiano Ronaldo chega á final con 15 tantos no seu haber só en  Champions. A pesar de pasar desapercibido en semifinais ante o  Bayern Múnic, a súa inesgotable voracidade faralle seguir sendo tan perigoso como sempre na gran final de  Kiev. O exemplo de  Cardiff está moi presente. Dous tiros a porta bastáronlle para anotar dous goles que foron como dagas mortais para a Juventus.

Cristiano ante a súa quinta final de Champions. (foto: @LaLiga)

Pero se de goles falamos, o rival sabe algo diso. 40 goles en 12 partidos, unha media de 3,3 por choque, anotaron os de Jürgen  Klopp, incluíndo un 7-0 ante o Spartak de Moscova e un 0-7 en casa do NK Maribor. Desas catro decenas, a gran sensación da tempada,  Mo  Salah, marcou dez, os mesmos que  Firmino e un máis que  Sadio Manei. Un exipcio, un brasileiro e un senegalés. O trío máis temido por toda Europa. Con eles á fronte, os  reds só perderon o encontro de volta de semifinais en todo o torneo. Todo iso a pesar de que no inverno, antes das fases do  KO, perderon á súa gran estrela,  Phil  Coutinho, camiño de Barcelona. O técnico xermano soubo  reamoldar ao seu equipo para esnaquizar ao Porto, desarbolar, nunha das "sorpresas" do ano, ao temido Manchester  City e desactivar á revelación da Roma.

Se todo sigue o seu curso, Zidane repetirá case home por home o once de  Cardiff.  Keylor Navas será o seguro na portería e un dos por que o Real Madrid chegou aquí. Sen as súas actuacións ante  Juve e  Bayern non se entendería esta final. En defensa, Carvajal polo flanco dereito, Marcelo e as súas tolemias que tanto dan en ataque e tanto quitan en defensa (ollo ao duelo con  Salah) polo esquerdo, e o capitán Ramos xunto a  Varane no eixo da zaga.  Casemiro liberará aos cerebros  Modric e  Kroos na sala de máquinas. Polo centro do campo debería buscar o dominio o conxunto de  Zizou, poucos (ou ningún) mellores en Europa. Enganchando  Isco Alarcón, sempre importante nas grandes citas, e arriba  Bale acompañando ao demoledor Cristiano Ronaldo. O galés realizou un gran final de Liga, sobre todo comparado co que viña facendo, e desprazou a  Benzema, a pesar de que o francés foi  providencial no Bernabéu contra o  Bayern. Na segunda metade, a electricidade de Lucas e Asensio ou a condución de  Kovacic serán as opcións máis factibles para o adestrador galo.

Poucas dúbidas tamén no seo de  Anfield.  Loris  Karius asentouse na portería, e a pesar da súa mala actuación en Roma, foi a máis nos últimos meses. Alexander-Arnold e Andy  Robertson serán os laterais. O crecemento destes novos futbolistas foi meteórico esta campaña. Os centrais serán Van  Dijk e  Lovren. Desde a chegada do holandés, a zaga red é menos propensa a cometer erros infantís que facían impensable que o equipo chegase a estas alturas. Aínda así, o medo segue presente. No centro do campo, coa lesión de  Oxlade-Chamberlain, Wijnaldum acompañará ao capitán Henderson e ao máximo asistente da  Champions, James Milner. Cumpridor como poucos, xa sexa de lateral ou de mediocentro. E arriba, os tres tenores: Salah- Firmino-Mané. 90 goles en total. A posibilidade de que o Liverpool campeone pasará case exclusivamente polos seus eléctricos e privilexiados pés. Emre Can (que en verán partirá cara a Juve), Lallana e Solanke ou Ings poderían ser os recambios desde o banco de suplentes. A inexperiencia nestas citas será un dos hándicaps a evitar polo conxunto de  Klopp.

O partido máis importante das carreiras destes tres xogadores. (foto: Getty Images)

Sobre o papel, veremos unha final divertida, especialmente para o espectador neutral. O ano pasado en  Cardiff, o Real Madrid enfrontouse á mellor defensa e meteulles catro. Nas dúas finais previas tamén chocou contra un conxunto especializado na defensa e tamén acabou alzando os brazos. Nesta ocasión, en  Kiev, verase as caras co mellor ataque. "Sabemos canta calidade teñen, pero nunca se enfrontaron a un equipo como o Liverpool". Palabras de  Virgil Van  Dijk, consciente das súas posibilidades.

E é por algo. O Liverpool é un equipo distinto e dirixido por un adestrador  peculiar. Klopp, un confeso namorado do contragolpe, o descontrol e de buscar as costas rivais. Xa dixemos en miles de ocasións que prefire non ter a pelota e machucar en transicións. Que os tres tenores móvense ao seu antollo pola fronte atacante. Pero o alemán sabe que se necesita máis que iso contra un equipo que "non ten debilidades" e que "non é tan fácil como dicir: Marcelo sobe a banda e eu deixo a Salah aí para que se mida con Ramos".

"Son fríos como o xeo". Outra das frases que deixa Klopp na súa charla con Fowler, lenda red. Moito ten que ver niso Zidane. Poucos causaron tantas sensacións nunha afección e nun club como xogador e adestrador. A súa volea ante o Leverkusen na novena, a súa participación na décima como segundo adestrador e como primeiro na undécima e duodécima. Con el como xogador asentáronse os Galácticos e como míster asentouse o Madrid indestructible en Europa. Moitos din que chegou ata aí grazas a "a sorte". Unha vez pode, dúas dubídoo, tres é imposible. E a fame de sufrir e de gañar non se esgotou. "Temos a mesma ilusión e as mesmas ganas de sempre. Somos o Madrid e este club sempre quere máis".

Dous clubs con moita historia sobre os seus ombreiros, dúas formacións distintas, dous equipos diferentes, dous adestradores con orixes e ideas antagonistas, pero un mesmo obxectivo este sábado a partir das 20:45 no Olímpico de  Kiev. Imos a pasalo ben.